Қўқон дпи. Илмий хабарлар

Цуцон ДПИ. Илмий хабарлар
Beshak mukofoti amal,
Dunyo qurulg’on dor ekan.
Keyingi topshiriq “ Farg’ona vodiysi M uqim iy ta svirid a ” deb nomlangan rasm chizish topshirig’i 
beriladi.
Galdagi topshiriq sifatida quyidagi jadvalning har bir xonasini asardagi ularning mazmuniga mos 
keladigan so‘z va birikmalar bilan to‘ldirish vazifasi beriladi.
O‘quvchilar topshiriqni quyidagicha bajarishlari mumkin. Bunda sinf o‘quvchilarini uch guruhga 
bo‘lib, har bir guruhdan bir o‘quvchi chiqadi va jadvalni to‘ldiradi. Jadvalni birinchi bo‘lib to‘ldirgan guruh 
rag’batlantiriladi.
Masalan, topshiriq quyidagicha bajarilishi mumkin.
Asarda keltirilgan shaxslar
Tashqi ko‘rinish va kiyim lari
Ma’naviyati va xarakter 
xususiyatlari
Mingboshi
Bo‘yniga tasbeh osib yuradi, 
go‘yoki o‘zini so‘fi deb bilib 
taqvodor qilib ko‘rsatadi
Yolg’onchi, ayyor, odamlarni 
aldab kun ko‘ruvchi kishi
G’ozi
Hoji
Xo‘ja Iso
Eshdavlat aka
Mirza Umar
Xol sarkor
Hoji Zuhur
Hofiz Umar
Qo‘shtegirmon
Qo‘qonning janub 
tarafidagi qishloq bo‘lib, 
hozirda Bog’dod tumani 
tasarrufida
Qishloq hozirgi kunda obod mahallaga aylangan. 
Mahallalar ozoda va toza.
Beshariq
Yakkatut
Rabot
Narsa - buyum nomi. Nima?
Joy nomi. Qayer?
Echki
O‘ltarma
Tasbeh
Qo‘shtegirmon
Zardolu(o‘rik)
Do‘rmoncha
Baliq go‘shti
Bo‘rbaliq
Olma, anor,tok,tariq
Oq yer
Qand-asal
Roshidon, Zohidon
Choy
Oltiariq,Chimyon,Vodil
Ishqor
Qudash, Yayfan,Nursux,
To‘n
Beshariq,Yakkatut,Rabot Rafqon,Konibodom
Darslikda sayohatnoma janri haqidagi nazariy tushuncha yuzasidan 
savollar keltirilmagan. 
O‘qitiuvchi o‘zi savollar tuzib savol-javob o‘tkazadi:
1.“Sayohatnoma” 
haqida tushuncha 
degan mavzuning to‘la matnini o‘qib, unda ifodalangan 
sayohatnoma janri haqida bilib olganlaringizni so‘zlab bering.
2. Sayohatnomada qanday ruh, kayfiyat yetakchilik qiladi?
3. Sayohatnomaning ichki tuzilishi qanday? Unga ta’rif bering.
4. Sayyoh obrazi haqida fikringiz bormi?
5. Sayyoh obraziga munosabat bildiring.
Yuqoridagi savol va topshiriqlardan ham ko‘rinib turibdiki, ularning barchasi o‘quvchilarni asarga qiziqtiradi, 
ayniqsa, matn tahlili yuzasidan berilgan savollar asarni chuqurroq tushunishga yordam beradi.
Ma’lumki, adabiyot darsliklarida beriladigan savol-topshiriqlar o‘quvchilarni mustaqil fikrlashga 
undashi kerak hamda metodist olim Safo Matjon ta’kidlab o‘tganidek, “ Savollar “ha”, ”yo‘q”, “yaxshi”, 
“yomon” deb javob qaytariladigan bo‘lmasligi kerak.Tuziladigan savollarda ta’lim-tarbiya prinsiplari ko‘zda 
tutilishi kerak. Basharti tuzilgan savollar sistemasi shu muhim talablarga javob bermaydigan bo‘lsa, darsdan 
kuzatiladigan maqsadga erishib bo‘lmaydi”[4].
6-sinf “Adabiyot”[3] darslik-majmuasida Muqimiy hayoti va ijodi, uning “Tanobchilar” hajviyasidan 
so‘ng keltirilgan savolllar quyidagicha:
1.Muqimiy hayoti va ijodi haqida nimalarni bilasiz? Gapirib bering.
2.Muqimiy adabiy merosi qaysi janrlardan iborat?Ular hajmi qancha misrani tashkil qiladi?
journal.kspi.uz 
2020/№1
77

---