Omuxta yem texno 111

TSianidlar bilan zaharlanish hayvonlar asosan pestitsidlar (natriy tsianidi, 
tsianimid, tsianplav va boshqalar), shuningdek, sinil’ kislotasini tuplash 
kobiliyatigaega bo`lgan o`simliklarni (sudan o`ti, sorgo, kizil beda, lev posevnoy, 
zveroboy, gulyavnik va boshqalar) eganda zaharlanadi. 
Mis preparatlari bilan zaharlanish. Mis ko`porosi, bordos suyukligi va michsning 
boshqa preparatlari bilan zaharlangan don ishlatilganda, shunipngdek, soyasimon 
dukkakli kunjara bilan hayvonlarni uzok muddat oziqlantirganda hamda 
mikroelyementlarni ishlatishda, ayniksa, gel’mintsizlantirishdae mis preparatlarini 
noto`g`ri dozada qo`llaganda kuzatiladi. 
Mineral ugitlar bilan zavharlanish. Mineral ugitlarni saqlash va ishlatish 
koidalarini buzganda, hayvonlar yoppasiga zaharlanishi mumkin. Bu kasalliklarning 
paydo bo`lishiga hayvonlar organizmida mineral moddalar yetishmovchiligiga sharoit 
yaratadi. 
Azotli ugitlardan ammoniy nitrat hamda natriy va kaliy nitratlar bilan zaharlanish 
ko`proq xavf tugdiradi. 

---

101 
Kaliy ugitlar bilan zaharlanish. Kaliy xlorid, kaliy sul’fat va boshqalar bilan 
zaharlanish organizmda mineral moddalar yetishmaganda, asosan karamollar tez – 
tez uchrab turadi. 
6.4. Oziqli kushilmalardan noto`g`ri foydalanishdan kelib chiqadigan 
zaharlanishlar. 
Osh tuzi bilan zaharlanish. Osh tuzi - barcha turdagi hayvonlar ratsionining tarkibiy 
qismidir, lekin ular oziqda ortikcha bo`lishi zaharlanishga olish kelishi mumkin. 
Tuzlarga ayniksa cho`chqa, parranda va ba`zi bir turdagi muynali hayvonlar (norka, 
sobol’) sezuvchandir. Ulimga olib keladigan zaharlanish cho`chqalarda 1,5 – 2 g/kg, 
4 – 6 oyliklarida esa 0,5g/kg dozada eganda kuzatiladi. 
Oshkozonda tuzning yuqori kontsentratsiyasidan uning shillik pardalari yalliglanadi, 
konda natriy xloridning ortikcha bo`lishidan esa izotonik hamda bir va ikki valentli 
kationlar orasidagi tenglik munosabati buziladi, natijada nerv markazlari kattik 
kuzgaladi, organizmda boshqarilish buziladi, gyemoglobin paydo bo`ladi.