Омон м ухтор ш ерлок холмс

Д А Р Д У С ТИ Г А ЧИПҚОН
(И кки нч и ж иноий и ш ё к и Раҳимжон М а ҳм уд о вн и н г
' 
сўр о ҳ анкетасидан)
-
М ен мулла билан яна гаплашдим. У, икки минг сўм 
тўлов берсин, кечираман, бўлмаса нима қилишни ўзларинг 
биласанлар, деяпти. С из унинг бу талабини баж ара 
оласизми? - деб сўради Раҳимж ондан терговчи.
-
Йўқ. Унча пулим йўқ.
Мен ҳам шундай деб ўйладим. Биласизми, умуман, 
бу иш ниҳоятда • оддий. М ен мулланинг аввалдан кунда 
сиздан пул талаб қилгани, сизни тинч яш аш га қўймаганига 
ишонаман. Лекин гаи шундаки, буни та с д и қла й ди га н бирон 
далил топилмаяпти. М ен қабристондаги бошқа одамлар 
билан ҳам суҳбатлашдим. Улар бўлса, кўрмайсизми, 
аксинча, сизни эмас, муллани ҳақ деб айтишяити.
-
Узингиз туш унсангиз керак, улар мулхага муте 
одамлар, уни ф ош этгилари келмайди. Бунинг устига, мен 
ҳам тўгри иш қилмадим, албатта.
С из айбингизни бўйнингизга оляпсиз, - деди 
терговчи. - Мулла ҳам ф ариш та эмаслигига қарамай, 
айб, асосан, сизда экани сабабли, мен рўй берган воқеа 
тўгрисида хулоса ёзиб, иш ни бемалол судга топш ираверсам 
бўлади. Л екин бунга ҳозир нималардир халал беряпти.
-
С из менга ачиняпсиз. Ҳожати йўк,. Бундай судралиб 
юргандан ишнинг тезрок, бир ёқлик бўлгани яхши.
Бу тушунарли, Маҳмудов, - деди терговчи. -
Лекин мен ишни дарҳол бир ёқлик қилолмайман. Ҳали бор 
ҳақиқатни аниқлаганим йўҳ. Хўп, масалан, мен сизга бошда 
чин дан ҳам бир оз ачингайдим, ҳозир эса ф икрим ўзгарди, 
унчалик ачинмаяпман, дейлик. Нега? Мен Сизни аввалига, 
ўзингиз истамаган ҳолда, шунчаки фалокат юз бериб, 
безорилик қилгансиз, деб ўйлагандим. Аммо кутилмаганда
х 
60

---

бу таассуротим
тўзи б кетди, 
сизга 
баҳо 
беришда 
адаш ганимни ҳис этдим. Чунки б езори лик туф айли олдин 
ҳам бир қамалиб чиққанингиз менга ош кор бўлиб қолди. 
Демак, м ен энди сизни бахтсизликка йўлиққан одам деб 
эмас, балки маълум дараж ада ж и н оят йўли^а кирган киши 
деб билишга мажбурман. М ана, кўрдингизми, бизнинг 
иш имизда ш ош ма-ш ош арлик кетмайди. Бу бир қарашда 
оддий туюлган ишни ҳам чуқурроқ урганиб, кейин хулоса 
чиқариш кераюхигидан далолат беряпти.
-
М ен узим ни оқлаб, сиздан ҳеч қачон ҳимоя кутганим 
йўқ. Б езори дейсизми, жиноятчими, менга барибир. Айбим 
бўйнимда. М енинг тақдирим шу. М ен сизга ф ақ ат ишнинг 
бекорга судралганини айтдим, холос. М ени туш унарсиз, деб 
ўйладим. Бунака ноаник, ҳолатда ю риш киш ига қамоқдан 
ҳам кўра минг чандон огир, билсангиз.
-
Бўлиш и мумкин. Л екин мен ҳози р бош қа бир 
нарсага тушунмаяпман... Хўп, масалан, сиз, олдин бир 
қамалиб чиққан киши, нега энди яна қамоққа бундай шай 
бўлиб турибсиз?
-
Қўлингиздан келса, оқлапг. М ен қамоққа шай 
бўлиб турганим йўқ...