|
М А Л И К А
(Яна бир суҳбат)
-
С изни нега чақирганим ни биласизми, М алика
Б ўронова? - деди терговчи.
- Йўк
-
С издан баъзи нарсаларни сўрамоқчиман. Қодир
отани билармидингиз?
-
Қ айси Қодир отани?
-
Қайнотангиз...
-
Ҳа. Нима эди?
-
У киш и тўғрисида кейинги пайтларда ҳеч нарса
эшитмади нгизми?
51
-
М ен эримдан аж ралиб кетганман. Улар билан неча
пуллик ишим бор!
-
Қодир ота энди ҳаётда й ^ . Қайнотангизга биров
суиқасд қилган, - деди терговчи.
-
Э, қ ачон ? Мен эшитмагандим. Бечора... Охири
чолнинг бош ига егибди-да!
-
Кимни айтяпсиз?
-
Исмат...
-
Нега бундай деяпсиз?
-
Бош қа
нима дейиш им
керак!
У ифлоснинг
кирдикорлари...
-
Тўхтанг! С из Қодир отага ф ож иали тарзда ўлгани
учун ачиняпсизми?
-
Албатта...
-
Яна?
-
Хотини улган, ёши ўтганида ўглига эргашиб,
бир хотиннинг уйидан бош қасиникига судралган одам га
ачинмай бўладими?
-
Хўп. И сматнинг қанақа кирдикорлари бор экан?
' -
У ифлос...
-
Шошманг!
Ҳ ақорат
қилмасдан
гапиринг.
И кковларинг бир ёстиққа бош қўйиб, озми-кўпми бирга
ҳаёт кечиргансизлар, - деди терговчи.
-
Ҳаёт кечирганмиз. Лекин у мени икки бола билан
таш лаб кетса, мен уни ҳақорат қилмасдан, бошимга
кўтарайми?
- И кки бола билан? - аж абланди терговчи.
-
Ҳ а ...
М ен бунисини билмагандим. Ч акки бўл
1
ан экан,
- деди терговчи. - Л екин ҳозирча И сматнинг ю зига лой
чаиламайлик. Турмушда ҳар нарса рўй бериш и мумкин.
Бундан таш қари, умуман, мени ҳақорат эмас, сизнинг
ф икрингиз қизиқтиради.
У сизга ўзини яхш и қилиб к5фсатган. Ш унақа одати
бор. С езиб турибман. Сиз уни оқлаяпсиз!
-
У менга ўзини яхши қилиб кўрсатгани йўқ. Қисқаси,
сиз И сматнинг қанақа кирдикорларини айтмоқчисиз?
-
Гулдай оилани бузди...
-
Билишимча, о ила қуришда ҳам, унинг бузилишида
ҳам Исматдан кўра сиз кўпроқ хатога йўл қўйгансиз.
-
Нега мен?
52
- С из И сматни ҳеч қачон севмагансиз. Тўгрими?
-
Мон унинг ним асини севиш им керак?
-
У ccvvyi. ҳар қалай зиёли одам. Биров уни севиш и
мумкин. Л екин ҳози р ran бунда эмас. Саволга қисқагина
ж авоб берсангиз, - деди терговчи.
-
Тугри, мен уни севмаганман.
-
С из уни севм агансиз. Аммо бу етмагандек, унга
биринчи кундан охиригача, ҳатго никоҳ кунида ҳам,
севмайсан, деб таъна қилавергансиз. Ў зингиз уйланг,
бунақада, ахир, о ила бўладими?!
-
Ёлгон гапирмасин. М ен унга ёлгон гапирганини
айтганман.
- Ноумид шайтон. У ҳаётга умид билан қараган. Сиз
эса унинг ю рагини топтагансиз. Унга иш онмаганингиз
майли, мен бош қа бировни севганман, ростини айтяпман,
деб никоҳ кунида йигитнинг қалбига хан ж ар санчгансиз...
Ёки мен нотўгри гапиряпманми?
-
У ёлгон гапирганидан кейин, мен шунга мажбур
бўлганман- Айб менда эмас!
-
Х>п, буни қўя қолайлик. М ен сиздан бош қа нарсани
сўрамоқчиман. С из И сматни севмаган, унинг севганига
ишонмай ю рган экансиз, нега у билан оила қурдингиз?
С изни буи га биров м аж бур қилдими?
-
Бунақа иш қиз бола эмас, йигит киш ига боглиқ. У
бўлса, номард, падарига лаънат...
-
Бу қи з болага ҳам боглиқ. Қиз бола ҳам муте эмас.
Буни ўзингиз м’ендан яхш ироқ биласиз. Кейин, унинг
падарига тил текки зм асан гиз яхш и бўларди. Айниқса,
энди. С изнинг бунга ҳаққингиз йўқ! Мен, умуман, ҳар бир
сўзга сапчиб, бировни камситиш, ҳақорат қилавериш ни
аёл киш ига муносиб иш деб ўйламайман.
-
М енга барибир...
-
М енга барибир эмас. Тўгриси, мен бир пайтлардаги
ўз маҳрамини ерга уриш дан бўлак нарсани хаёлига
келтирма) ан
сиздай аёлни умримда биринчи марта
кўряпман С изни кузатиб ўтириб, И сматни қоралаш эмас,
унга сиз билан ҳ аёт кечиргани учун раҳмим келяпти.
-
М(?н ўзимнинг қанақа аёл эканимни ўзим биламан.
Бу ерга сиздай баҳо олгани келганим йўқ. С из уни
оқлаш ингиз керак, туш униб турибман.
-
Хул, Исматни нимага асосланиб қоралаш керак?
-
Унинг кирдикорлари... айтдим-ку! У бизни ҳеч
кандай саба беи з таш лаб кетди. И кки бола билан қолдим...
53
-
Бола — азиз. Л екин энди болани ўртага қўшманг.
М ен уни сабабсиз кетган ҳам деёлмайман. Бир-бирини
севмагандан кейин кетади-да. Бунинг устига, у бошқа
бировни севган.
-
Кимни? Нодираними?
-
Нодирани...
-
Тўгри айтдингиз! У мендан олдин Бахти деган қизни
севган... Д арвоқе, мен билан яш аётиб ҳам $^ша Бахтини
ўгринча к5Т>иб турган. Кейин Нодирани...
-
Бахти деганингиз қиш лоқда эмасми? - деб сўради
терговчи.
-
Қишлоқда. Л екин И смат акасини кўриш учун
қиш лоқдан шаҳарга тушиб туриш кийин эканми?
-
Демак, сиз Исматни пок эмас, деб биласиз,
шундайми ?
-
У қанақасига пок бўларди ?
-
Майли. К ерак бўлса бу ҳақда кейинчалик яна
га п л а т а м и з. Ҳозир эса, Қодир ота тўгрисида... Сизнинг-ча,
у қандай одам эди ?
- Ҳаммага ўхшаган одам-да.
-
Й5^қ, мени қайнотангизнинг ўзига хос хислатлари
қизиқтиряпти. С изнинг мулоҳаза^харингиз?
-
У киш и уйда негадир зерикарди. Кўпинча кўчада
юрарди. Уй олдини чопиб, алланималар экканди. Бировнинг
ишига аралашмасди. Ш униси яхш и эди. У киш и угли га
ўхшаб ёлгон ҳам гапирмасди. Л екин Исматга ўхшаган
томонлари ҳам бор эди...
-
М асалан?
-
Бир оз телба. Биров ю р деган томонга судралиб
кетаверади. Ғурур деган нарса йуқ. Ҳайрон қоласан.
Қўшниларнинг тўйи, м аъракасида ж онини жабборга
бериб хизм ат қилади. Бирон иайт ёш ини ўйлаб, ақлини
ишлатмайди.
- Нега бундай деяпсиз?
- Ақлни ишлатган киши қариганда қишлоқдаги уй-
ж ойини таш лаб шаҳарда тентираб юрмасди.
Ҳа, м а й л и / Қодир отанинг қандай инсон эканига
фаҳмингиз етмаган, дейлик. Ҳеч бў.хмаганда, у киш ининг
ёшига ҳурмат билан қарамайсизми? Қ айнотангизни вақтида
яхш и кўрмагандирсиз, лекин энди ҳурмат билан хотирлаш
ҳам қўлингиздан келмайдими? С из ҳеч қачон, мен дунёда
қандай яш аяпман, ўзим кимман, деб ўйлаганмисиз?
-
Буни уйлаб нима қиламан? М ен одамман!
54
-
О дамликни
си з
ўзингизча
туш унар
экансиз.
Биламан, оаъзан китоб ўқийсиз. Наҳотки, сизни китоблар
ш унақа тарбиялаган бўлса ? - деди терговчи баттар
асабийлаисиб.
- М ен ўзим ни ўзим тарбиялаганм ан. Л екин аж абланманг,
китоб ода мни ф икрлаш га ўргатади, холос.
- Хўп, энди бундай саволга ж авоб берсангиз, - деди
терговчи. - С из ҳеч кимни қадрламайсиз. Ш унга қарамай,
мен биламан, бир йигитни ёқтиргансиз. У ким?
- Мен балки бир эмас, ўнта йигитни ёқтиргандирм ан,
сизнинг ним а иш ингиз бор? М ени бу ҳақда ҳисоб бериб
ўгириш га мажбур қилолмайсиз...
Do'stlaringiz bilan baham: |
