|
Differensial himoyalar .
Reja :
1. Differensial himoyalarning turlari . 2 . Himoyalarni ikki xil sxema orqali yig‘ish .
Differensial - lotincha «ayirma» degan ma’noni anglatadi. Differensial tokli himoya esa toklarining ayirmasiga bog‘liq ravishda ishlaydigan himoya hisoblanadi. Differensial himoyalar absolut tanlovchanlikka ega, ular liniyaning hamma uzunligi bo‘yicha tez o‘chirish uchun qo‘llaniladi. Avvalgi ko‘rib chiqilgan TK esa liniyaning bir qisminigina himoya qiladi, ya’ni uning himoya oralig‘i bor edi. Differensial himoyalarning ikkita turi mavjud: bo‘ylama va ko‘ndalang differensial himoyalar. Bo‘ylama differensial
himoyalar alohida elementlarni himoyalash uchun qo‘llaniladi. Bunda himoyalanayotgan elementning boshidagi va oxiridagi toklar solishtiriladi.
Bu turdagi himoyalarni ikki xil sxema orqali yig‘ish mumkin: a) aylanuvchi toklar bilan; b) muvozanatlangan kuchlanish bilan. 6.8-rasmda aylanuvchi toklar bilan yig‘ilgan sxemada toklaming taqsimlanishi va ulaming vektor diagrammalari ko‘r126 а) IPX b) IPX L L? Щ In TAI if KA ‘ ■ / - 3 f Ц1 1P1 M I t 4 KA 6.8-rasm. Aylanuvchi toklar bilan yig'ilgan sxemadagi toklar yo'nalishi va vektor diagrammasi satilgan. Unda tok transformatorlari TAX, TA2 va tok relesi KA parallel ulangan. Reledan o‘tayotgan tok ikkilamclii toklaming geometrik yig‘indisiga teng: № A . • ( W TAI va TA2 tok transformatorlari bilan chegaralangan L oraliqda qisqa tutashuv sodir bo‘lsa (Kj nuqta), /2I va Im toklar manbalardan Kj nuqtaga qarab yo*naladi, unda /к=/21+/2и=/ж bo‘ladi. Reledan oqayotgan tok /R uning ishlash tokidan katta bo‘lganda himoya ishga tushadi (/R>/isb). Me’yoriy ish tartibida va qisqa tutashuv K2 nuqtada bo‘lgan holat uchun /2I=- / 2II, ya’ni ikkilamchi toklar bir-biriga teng hamda ular n burchakka farq qiladi. Shuning uchun / R=0, ya’ni himoya ishga tushmaydi. Xulosa qilib aytganda, bo'ylama differensial himoya me’yor holatga va tashqi qisqa tutashuvlarga ta’siran javob bermaydi. Aslida ikkilamchi toklar /2I va I2ll teng emas, chunki tok transformatorlari xatoliklarga ega: 127 / 27= /1 17_ / mag/ > (6-Ю) Bu yerda: I \ ; - 1 manbaning keltirilgan toki; Z1 г~ I tQk transformatorining magnitlovchi toki; Xuddi shuningdek, I2II= I\n- I ^ 4 = - ; ; («•») «т nT Me’yoriy holatda reledan o‘tayotgan tok: IR= hrh„ = I\,sn - I l^ r L . (6-12) bu yerda: 7nb - nobalanslik toki deb ataladi. Yuqoridagi ifodadan ko‘rinib turibdiki, reledan oqayotgan tok IR magnitlovchi toklarga bog‘liq, ular esa ikkita tok transformatori uchun har doim har xil boladi. Himoyaning ishlash toki I.... > / , shartiga ko‘ra aniqlanadi. isnhim nb.max ° 1 Qisqa tutashuv toki tarkibidagi tez so‘nadigan tokning davriy bo‘lmagan qismi tok transformatori o'zagining to‘yinishiga sabab bo‘ladi, bu esa, o‘z navbatida, davriy tokning transformatsiyasiga salbiy ta’sir ko'rsatadi va natijadagi magnitlovchi tok 7mag ortadi. Shuning uchun
muvozanatlanmaganlik tokining maksimal qiymati nodavriy tokning maksimal vaqtiga to‘g‘ri keladi: I.=K-I... . (6.13) ish nb.his.max v '
Ko‘ndalang differensial himoyalar parallel liniyalaming bir xil nomli fazalaridagi toklarni solishtirishga (6.9-rasm) asoslangan. Bunda liniyalaming qarshiliklari teng yoki juda kam farq qilishi kerak. Tok relesi KA faza toklarining ayirmasiga ulanadi. Bunda reledan o‘tayotgan tok teng=/R= /2I- / 2I. Me’yoriy holatlarda, tashqi qisqa tutashuvlarda reledan faqat muvozanatlanmaganlik toki oqib o‘tadi. Shuning uchun relening ishlash toki I =k • / . 1 со n sh ots nbxmax Qisqa tutashuv K2 nuqtada sodir bo‘lsa, IR=/I2i- I 2!-^iSh’ himoyaning ishlashiga olib keladi, natijada o‘chirgich o‘chadi. Qisqa tutashuv himoya o‘matilgan joydan uzoqlashgani sari toklar munosabati liniyaning qarshiligiga muvofiq ravishda o‘zgarib boradi. 128 6.9-rasm. Liniyaning ko'ndalang differensial himoyasi: a) ishlash prinsipi; b) «o‘lik zona»ni aniqlash. Liniyaning ma’lum bir uzunligida reledagi tok relening ishlash tokidan kichik bo‘lib qoladi: /R < /righ, bu holatda himoya ishga tushmaydi. Liniyaning bu qismi «o‘lik oraliq» deb aytiladi: agar bu oraliqning uzunligi liniya uzunligining 10 % iga teng bo‘lsa, himoya effektiv hisoblanadi.
Nazorat savollari 1. Differensial so‘zining ma’nosi nima? 2. Differensial himoya parametrlarini aniqlash ifodalarini keltiring.
Do'stlaringiz bilan baham: |
