Oltinsoy tuman 2-son kasb hunar maktabi

Vertikal zaminlash qurilmasining soni hisobi .
Reja : 1. Zaminlash qurilmalarining qarshiligiga bog‘liqligi . 2. Ta’minlovchi manba neytralini
Betaraf nuqtasi - kuchlanish ostida qolishi mumkin bo‘lgan toksiz qismlar oldindan nolli himoyalovchi o‘tkazgich bilan himoyalanadi. Bu yerda: t]’B - foydalanish koeffitsiyentining aniqlangan qiymati. Hisoblarga asoslanib zaminlash qurilmasining tuzilishi aniqlanadi. Mustahkam yerga o‘tkazilgan transformatorning kuchlanishi 1000 V gacha bo‘lgan tarmoqlarida himoyalovchi zaminlash qurilmalari sxemalarining tahlili ko‘rsatadiki, fazali kuchlanishda korpusga o‘tib ketishi holatida sxemalar xavfsizligini ta’minlab bera olmaydi. Shu holatda zaminlash qurilmalari 109 orqali yoyilib o‘tayotgan yer bilan tutashuv tok quyidagi ifoda bilan aniqlanadi: I = UIR0+R). Korpusning kuchlanishi yerga nisbatan zaminlash qurilmalarining qarshiligiga bog‘liq bo‘lib, ularning tengligida esa faza kuchlanishining yarmiga teng bo‘lib qoladi. (A + * J Bu kuchlanish xavfli bo‘lib, katta vaqt oralig‘ida davom etishi, maksimal tok himoyasi ishlamay qolishi mumkin, chunki yer bilan tutashuvchi tok qiymati, ko‘pincha, himoyalovchi vositani ishga tushirish uchun yetarli bo‘lmaydi. Elektr uskunaning tok o'tmaydigan metall qismlarini nolli o‘tkazgichga ulab qo‘yilsa, faza kuchlanishi korpusga o‘tishidan paydo bo‘lgan, bir fazali qisqa tutashuv toki faza bilan nol o‘tkazgich qarshiliklari va transformatorlaming chulg‘amiga bog‘liq bo‘ladi. Umumiy ifoda: t/f к = I, (5-5) \ / ( rf +ro +гт/з) + ( ^ f + -^o + ^ т /з ) Uzunligi katta bo‘lmagan havo liniyalari va o‘tkazgichlar (o‘tkazgichlar truba ichida joylashgan) hamda kabel liniyalarida qisqa tutashuv toki: / Jk (rt + ro) Havo liniyalari uchun: uf к = I 2 2 ’ (5‘6) \ { rf +ro) + ( X f + 2 т/з) bu yerda: rf, r0, rJ/3 - faza-nol o‘tkazuvchilari va transformator chulg‘amlari aktiv qarshiliklari; Xp X0, Xm - induktiv qarshiliklari; X{ - faza-nol konturning tashqi induktiv qarshiligi; ZT/3 - transformatorning hisobiy qarshiligi. 110 Bu tokdan maksimal tok himoyasi ishga tushadi va shikastlangan uskunani o‘chiradi. Shunday qurilmalarda tez eriydigan saqlagich shikastlangan uskunani 5-7 soniya ichida, avtomatik o‘chirgichlar esa 1-2 soniyada shikastlangan qismni o‘chiradi. Nolli 380/220V va 220/127V kuchlanishli (oxirgisi kam uchraydi) to'rt simli uch fazali tarmoqlar ishlab chiqarishda keng ishlatiladi. Nolli tizimda nol o‘tkazgichi, ta’minlovchi manba neytralini zaminlash qurilmasiga va nol o‘tkazgich orqali yerga qayta ulashga imkon beradi. Nol o‘tkazgichning vazifasi faza korpusga tegishi bilan kichik qarshilikka ega bo‘lgan zanjirni hosil qilish va tok himoyasini ishga tushirishdan iborat. Nol o‘tkazgichni o‘tkazgichning barcha uzunligi davomida ma’lum masofa oralatib bir necha marta zaminlab qo‘yish kerak.
Nazorat savollari
1 Yerga ulanayotgan dastgohlarga nisbatan zaminlagichning joylashtirilishiga qarab zaminlash qurilmasi qanday turlarga ajratiladi? 2. Chiqarilgan zaminlovchilar qanday va nima yordamida biriktiriladi? 3. Konturli zaminlash qanday o‘rnatiladi? 4. Zaminlash qurilmalarining turlarini tavsiflab bering. ?