Olkashunoslik

qilib 
turgan. Muhtasib 
mollam ing sifatini. qanor qoplar, idish-
lEiming tozaligini, m evalam ing yangi uzilganligini, tosh-tarozilaming
to'gVnligini tekshirgan.
Mo g'ullar istilosidan 1 yil avval, 1219-yil dekabrda Xiva shahrida 
bo‘lgan Yoqut Hamaviy Xivani Gurganjdan 15 farsax olisdagi qal’a- 
shahar deb ta’riflaydi. Xorazm davlatining boshqa shaharlarida islom 
ahli hanafiya mazhabiga amal qilsa, faqat Xivada Shofiya mazhabiga 
amal qilishganligini yozadi.
Farg‘ona vodiysi.
Movarounnahming muhim viloyatlaridan biri 
bo‘lgan Farg'ona Ibn Havqalning m a’lumot berishicha, katta hududni 
o'z ichiga olgan va ko'plab shahar hamda qishloqlarga ega bo‘lgan. 
Uning poytaxti Axsikent bo‘lib, shaharda ko'plab bozorlar faoliyat 
ko‘rsatgan. Shahaming 5 darvozasi bo‘lib, ular Merdakush, Koson, 
Jome masjidi darvozasi va boshqalar bo'lgan. 
Farg‘ona shaharlari 
va savdo yo ilari haqida Istaxriy ham muhim m a’lumot berib o'tadi. 
U Farg‘onani eng guliab-yashnagan katta viloyat, Turkiston darvozasi 
deb ataydi. U yerdagi tog‘larda kumush, tilla konlari, nashtar va simob 
mavjudligini aytadi. Istaxriy Farg‘ona Xo'jand bilan chegaralanganligi- 
ni ta ’kidlaydi va Xo'janddan Axsikentga o ‘tish yo‘lini ko‘rsatadi.
Farg‘ona shaharlaridan yana biri Qubo (Quva) esa Istaxriyning 
m a’lumotlariga ko‘ra, kattaligi jihatidan Axsikentdan so‘ng ikkinchi 
o rinda turadi va qal’a, rabot, jome masjidi va yirik bozorlari mavjud 
bo‘lgan. Bu shahar xarobasi Farg'ona viloyati Quva tumani markazida 
joylashgan. Ibn Havqalning yozishicha, Quva Sayxungacha yetib bo- 
radigan Nahr sohilida qad ko'targan. Uning markazida Registon may- 
doni, Ko handizda jome masjidi, rabodida esa saroy hunarmandchilik 
markaziga aylangan
Toshhentning
qadimgi nomi yozma manbalarda keltirilishicha, 
Choch