Olkashunoslik

yon, Qoratepa va Fayoztepa xarobalaridan boy mazmunga ega b oigan
haykalchalar va tasviriy san’at namunalari ochilib, yuksak darajada
rivojlangan madaniyat qaror topganligidan dalolat beradi. Ular o ‘zida
mahalliy madaniyat an’analari bilan birgalikda yunon, hind madaniyati
namunalarini aks ettirib, bu tasvirlar mazmunan ancha boy b o iib , mu-
rakkab mafkuraviy qarashlami o ‘zida aks ettiradi.
Qadimgi So‘g ‘d, Xorazm, Farg‘ona vodiysi va Toshkent vohasi hu-
dudlarining bu davrga oid madaniyati o ‘ziga xos tomonlari bilan ajralib
turadi. Ular asosan sodda ishlangan haykalchalar va tasvirlardan iborat
b oiib , mavzusiga ko‘ra ko‘proq real hayot, kishilar turmush tarzi va
x o ‘jalik faoliyati yoki nufuzli kishilami tasvirlashgan
Kushonlar imperiyasi va Qangiar davlati inqirozi davrida 0 ‘rta
Osiyo, xususan, 0 ‘zbekiston hududida yer egaligi munosabatlari chu-
qurlashib, ilk o ‘rta asrlar davrida bu jarayon yanada kuchaydi. Natijada
yirik shaharlar markazlari bilan birgalikda dehqonchilik qishloqlarining
ahamiyati ortib bordi. Yirik shahar markazlaridan Samarqand, Buxo­
ro, Naxshab, Kesh, Termiz, Binkent va boshqalarda madaniy va iqtiso-
diy hayot rivojlandi. Shuningdek, zodagon dehqonlarning saroy, qasr,
ko‘shk va qo‘rg‘on shaklidagi imoratlari paydo b oid i. Ular o ‘zining
qurilish usullari va boshqa xususiyatlariga ko‘ra yangi shakldagi
m e’morchilik inshootlari hisoblanadi. Shaharsozlik va m e’morchilik
sohasidagi o ‘zgarishlar ilk o ‘rta asrlar davri feodal davlatlar shakllani-
shi va taraqqiyoti bilan chambarchas rivojlandi. Bu davr m e’morchilik
inshootlari devorlari, odatda, rangdor tasvirlar bilan bezatilgan. Bunday
tasviriy san’at namunalari Bolaliktepa, Afrosiyob, Varaxsha va Panji-