Olkashunoslik

zishmalardagi kuzatmalami izohlab berish uchun geologiya, botanika,
zoologiya va antropologiya ma’lumotlaridan foydalaniladi va u bilan
birga o ‘zi ham o sha tabiat fanlariga qimmatii materiallar beradi.
Ibtidoiy jamoa tuzumining dastlabki bosqichi paleolit (qadimgi tosh
davri - «palaios» - qadimgi, «litos» - tosh) davri bo‘lib, arxeologik
nuqtayi nazardan u ikki davrga, ya’ni ilk va so ‘nggi paleolit davrlariga
bo‘linadi. Ilk paleolit, o ‘z navbatida, olduvay, ashel va mustye bosqich-
laridan iborat bo iib, davriy sanasi mil. a w . 3/2,5 million - 12 mingyil-
liklar bilan chegaralanadi. Eng qadimgi topilmalar Sharqiy Afrikaning
Olduvay darasidan topilgan bo‘lib, u Olduvay madaniyati deb yuritila-
di. 0 ‘rta Osiyo hududida ilk paleolit davriga oid moddiy manbalaming
ilk namunalari Farg'ona vodiysidagi Selung‘ur va Toshkent vohasidagi
K o‘lbuloq makonlaiidan topib o ‘rganilgan. Selmig ur makoni Vatani-
m iz hududida ilk odamlaming tarqalishi va ular tomonidan yaratilgan
moddiy madaniyat namunalarini o ‘rganishda muhim o rin tutadi. Ush-
bu makondagi moddiy topilmalar ashel davrining vuqori bosqichi bilan
64

---

belgilanib kelingan. Lekin so'nggi yillardagi ilmiy tekshirishlarga ko‘ra
uning davri qadimiylashtirildi. Toshkent vohasidagi KoHbuloq makoni
moddiy manbalari o ‘lkamiz ibtidoiy tarixini anglashda muhim manba
bo‘lib, uning quyi qatlami esa so‘nggi paleolit davriga oid.
0 ‘zbekistonning mustye davri nisbatan yaxshi o ‘rganilgan davr-
lardan biri sanaladi Bu davrga oid moddiy manbalar Vatanimizning
ko‘pgina hududlaridan topib o ‘rganilgan. Ular ichida Teshiktosh,
Omonqo ton. Koibuloq, X o‘jakent va boshqalar bor. Mazkur davr