Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi sadulla Avezbayev, Otabek Sadullayevich Avezbayev geoma’lumotlar bazasi va arxitekturasi

 
 
BLOB ustun turi.
BLOB ustuni fazoviy ustun turi bo‘lib, MBBT uni 
qo‘llab-quvvatlasagina ishlatiladi.
Rastr ma’lumotlar turini relatsion jadvallarda saqlash va boshqarish 
mumkin. Odatda rastrma’lumotlarning hajmi katta bo‘ladi va saqlash uchun 
maxsus joy talab etadi. MBBTda bu turdagi ma’lumotlarni saqlash va foydalanish 
uchun har bir rastr kichik bo‘laklarga yoki bloklarga bo‘linadi va jadvalning 
alohida blokidagi alohida qatorida saqlanadi. 
Vektor va rastr geometriyasiga ega ustunlar turlari turli ma’lumotlar bazalari 
uchun o‘zgarib turishi mumkin. So‘nggi paytlarda ko‘pchilik MBBTlar fazoviy 
turning kengaytirilishlarini qo‘llab-quvvatlashni qo‘shishmoqda, bu bilan ular 
geoma’lumotlar bazalarining fazoviy geometriyani osonlikcha ushlab turishga 
erishmoqdalar. ESRI ham bu yo‘nalishda qizg‘in ishlar olib borgan va fazoviy 
geometriyadagi kengaytirishlar uchun SQLni qo‘llagan, bunda asos qilib SQL 3 
mm Spatial va OGC oddiy spetsifikatsiyalaridan foydalangan. SQLning afzal 
taraflari uning shunday turlarni qo‘llab-quvvatlashga qaratilganligi bilan bir 

---

39 
qatorda Oracle Spatial va PostGIS (PostgreSQL da) turlarini ham qo‘llab-
quvvatlashi edi. 
Hozirgi paytda barcha MBBTlar tarkibida geoma’lumotlar bazalari uchun 
fazoviy turni qo‘llab-quvvatlash mavjud bo‘lib, unda agar ArcGIS dan foydalanilsa 
quyidagicha bo‘ladi: 
– Oracle uchun ArcSDE fazoviy turidan (ST_Geometry) yoki Oracle Spatial 
turidan foydalangan holda; 
– DB2 IBM uchun Spatial Extender Geometry Object yordamida; 
– Informix uchun fazoviy DataBlade Geometry Object yordamida; 
– PostgreSQL uchun ArcSDE fazoviy turi (ST_Geometry) yoki PostGIS 
geometry yordamida; 
–Microsoft SQL Server uchun Microsoft fazoviy geometriya va geografiya 
turlari yordamida.