Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi o‘zbekiston milliy universiteti

Topshiriq. O‘qing. Matnning qaysi uslubga mansubligini ayting va matn yuzasidan savollar tuzing.

O‘zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasida ko‘rsatilganidek, harbiy xizmatni o‘tish har bir yigitning burchi hisoblanadi. Har bir yigit o‘z Vatanini qo‘riqlashni oliy baxt, deb biladi. O‘zbekistonga xizmat qilishni o‘zining sharafli burchi deb hisoblaydi. O‘z so‘zining ustidan chiqmagan, o‘z burchini bajarmagan kishilar xalq orasida hurmat topmaydilar.

Topshiriq. O‘qing. Matnning qaysi uslubga mansubligini ayting va matn yuzasidan savollar tuzing.

Kishida odob bo‘lsa, ilm ham bo‘lishi lozim. Odob shunday tojki, u aqlli, farosatli odamlar boshini bezaydi. Odobli odam tabibga o‘xshaydi, chunki u bilan suhbatlashish ko‘ngildagi g‘amni quvadi. Ilm bir daraxt, odob esa uning mevasidir. Odob ulug‘lik va yuksaklik qasrining narvonidir, shuning uchun u orqali barcha maqsad va manzillarga yetish mumkin. Qaysi yerda ilm-u ma’rifat kuchli bo‘lsa, o‘sha yer baxt maskanidir. (“Sharq hikmatlaridan”)

• 
  Test topshiriqlari
  

1. 
   Ommaviy axborot vositalari uslubi qanday uslub sanaladi?
   

a) badiiy uslub b) ilmiy uslub

s) publitsistik uslub d) rasmiy uslub

2. 
   Voqea -hodisalar haqida aniq, dalillarga asoslangan, tezkor ma’lumotlar beruvchi nutq uslubi –
   

a) rasmiy-idoraviy uslub b) badiiy uslub

s) ilmiy uslub d) publitsistik uslub

3. 
   Qaysi qatorda adabiy tilga to‘g‘ri ta’rif berilganini aniqlang
   

1. 
   Qadimgi turkiy til adabiy til deb ataladi
   
2. 
   Ilmiy asar tili adabiy til hisoblanadi
   

s) Badiiy asar tilini adabiy til deb ataymiz

d) Umumxalq tilining sayqallangan, ma’lum me’yorga solingan shaklidir.

4. 
   Quyidagilardan qaysi xususiyat publitsistik uslubga xos?
   
   1. 
      kinoya, piching, qochirmalarga boy bo‘lishi;
      
   2. 
      axborot berish va ta’sir qilish;
      
   3. 
      obrazlilik;
      
   4. 
      soddalik, tushunarlilik, ta’sirchanlik;
      
   5. 
      adabiy til me’yoriga qat’iy amal qilish.
      

a) 1,2,5 b) 2,3,4 s) 2,4,5 d) 1,3,5

5. 
   Maqolaning qaysi turida dolzarb xabarlar, yangiliklar haqida axborot beriladi?
   

a) ilmiy maqolada b) uslubiy maqolada s) publitsistik maqolada

d) a, s
 Mavzuni mustahkamlash uchun savollar:

1. 
   Ommaviy axborot vositalarida nutqning mantiqiyligi buzilgan misollarni keltira olasizmi?
   
2. 
   Publitsistik uslubga xos xususiyatlar qaysilar?
   
3. 
   Ommaviy axborot vositalari uslubi qanday uslub sanaladi?
   
4. 
   Tilshunoslikning uslubshunoslik bo‘limida nimalar o‘rganiladi?
   
5. 
   Sevimli gazeta(jurnal)ngiz haqida gapirib bering.
   

Uyga vazifa. “XXI asrda axborotning o‘rni” mavzusida esse yozing.