Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi muqimiy nomidagi qo’qon davlat pedagogika instituti

Ixtisoslik shifri: 02.00.09- Tovarlar kimyosi

Ixtisoslik formulasi: Tovarlar kimyosi - tovar komponentining kimyoviy tarkibi va strukturasini o’rganuvchi, shuningdek, tarkibi tovarlar (oziq-ovqat, nooziq-ovqat va sanoat)ning sifat ko’rasatkichlariga ta’sirini kimyoviy, fizik- kimyoviy, kvant-kimyoviy, fizikaviy, biokimyoviy, biologik va boshqa metodlarni qo’llagan holda o’rganuvchi fan soxasi; tovarlarning sifat ko’rsatkichlari va iste’mol xossalari o’rtasidagi o’zaro bog’liqlikni Tashqi iqtisodiy faoliyat tovarlar nomenklaturasi bo’yicha sinflash va sertifikatlash asosida kimyoviy tarkibi, strukturasi, tayyorlash texnologiyasi, kelib chiqishi va boshqalardan kelib chiqqan holda tadqiq etadi; keyinchalik kimyoviy tarkibi asosida tovar kodlari berish bilan tabiiy materiallardan qimmatli komponentlarni ajratib olish va yangi kimyoviy birikmalar sintez qilish metodlarini ishlab chiqadi.
02.00.09- “Tovarlar kimyosi” ixtisosligi tovarlarning kimyoviy tarkibi, kimyoviy-fizikaviy va boshqa xossalari asosida xalqaro TIF TN da kod raqamlarini belgilash va sertifikatlar berish muammolarini tadqiq etadi. Ixtisoslik o’z nomidan kelib chiqan holda, tovarlar bir-biri bilan uzviy bog’liq bo’lgan ikki yo’nalish, sinf- lash va sertifikatlash yo’nalishlarida o’rganiladi. Har bir tovar, savdo-sotiq ob’ekti sifatida, bojxona yuk deklaratsiyasi bilan birga, bojxona organlariga taqdim etiladi.
Tegishli tarzda rasmiylashtirilgan BYUD da boshqa bandlar qatorida tovar nomi va TIF TN bo’yicha tovarning xalqaro kod raqamlari ko’rsatiladigan bandlar mavjud. Ayni vaqtda tovarning xavfsizligi va sifat ko’rsatkichlari talabalariga mosligini tasdiqlovchi hujjat, ya’ni muvofiqlik sertifikati ham taqdim etilishi lozim. Tovarlarning TIF TN ga tegishli 10 raqamli xalqaro kod raqamiga mos kelishini belgilovchi mezoniy ko’rsatkichlar ko’p tovarlar uchun mukammal emas, shuning uchun xozirgi vaqtda ushbu ixtisoslik bo’yicha o’quv dasturlari ishlab chiqilib, DBQ ning Bojxona insitutida hamda boshqa oliy o’quv yurtlarida aloxida fan sifatida o’qitilmoqda. 02.00.09-ixtisosligi bo’yicha nafaqat O’zbekistonda, balki bir qator xorijiy davlatlarda ham tovarlarni kod raqamlarini takomillashtirish bo’yicha ilmiy tadqiqotlar olib borilmoqda [17-19].

2.