Oliy va oʻrta maxsus ta’lim

8.2. Mehnat jamoalarini boshqarish tizimi va tamoyillari

"Xodim" iborasi oʻzbek tilining izohli lugʻatida "biror idora yoki muassasada ishlovchi kishi, xizmatchi" ma'nosida talqin etiladi. Masalan, savdo xodimi, xalq maorifi xodimi, medetsina xodimi, ilmiy xodim va hk.
Bugungi amaliyotda xodim va uni boshqarish muammosiga ikki xil yondoshuv mavjud:

• 
  inson resurslarini boshqarish;
  
• 
  xodimlarni boshqarish.
  

"Inson resurslarini boshqarish" tushunchasi boshqarishning strategik jihatlarini, shuningdek ijtimoiy rivojlanish masalalarini oʻz ichiga oladi va ularga ustuvorlik beriladi. "Xodimlarni boshqarish" tushunchasi esa koʻproq kadrlar bilan tezkor ishlashni anglatadi. Agar birinchi yondoshuv davlat miqyosida bandlik va uni muvofiqlashtirish vazifalaridan kelib chiqsa, ikkinchi yondoshuv bevosita korxona darajasidagi mehnat munosabatlari va ularni muvofiqlashtirishdan kelib chiqadi (1-jadval).

1-jadval. Inson resurslarini boshqarishdagi faoliyat turlari

Faoliyat sohasi	Nimaga ustuvorlik beriladi	Qanday funktsiyalar bajariladi	Bajarilishi toʻgʻrisida kimga ma'lumot beriladi
Inson resurslarini boshqarish (strategik yondoshuv)	Mutloq yangi vazifalarni yechishga Global, uzoq muddatli vazifalarni echishga	Inson resurslarini reja- lashtirish Shaxsiy qobiliyat va malakani oshirish - Korxonaning xodimlarga sarflanadigan harajat doirasida xodimlar uchun harajatlarni rejalashtirish	Korporatsiya Prezidentiga
Xodimlar bilan ishlash (tezkor faoliyat)	- Ma'muriy aralashuvga zaruriyat tugʻiladigan kundalik muammolarni echishga	Kadrlarni tanlash va joy-joyiga qoʻyish Mehnat motivatsiyasini boshqarish Texnika xavfsizligini nazorat qilish Nizolarni hal qilish	Korporatsiya vitse-prezidentiga