Oliy va o'rta maxsus ta!im vazir!ipi Ta'limi stanoart!ari va malaka taIab!arni ish!ab chiqishni tashqil etish bO’

Kirish

Mazkur Yo‘riqnoma O'zbekiston Respub!ikasi Prezidentining 2019 yil
6 sentabrdagi “Professiona! ta'Iim tizimini yanada takomi!!ashtirishga door qo snimcna chora-täoDirlari to‘g‘risida”gi PF-58J2-son!i Farmoni, 0 zDekiston Respub!ikasi Vazirlar Mahkamasining 2020 yi! 7 avgustdä “O‘zbeKÏston Respub!ikasioa uz!uKsiz bosn!ang‘ich, o‘rta va o‘rta maxsus professiona! ta’!im tizimini tartibga so!uvchi normativ-huquqiy huÿat!arni tasdiq!ash to‘g’risida“gi 466- son!i qarori, Oldy va o'rta maxsus ta’!im vazir!igining 2020 yi! 4 sentabrda “Professional ta’!im muassasa!ari uchun o‘qitisn materiallari to‘p!am!arini yaratishni tashqi! etisn to‘g‘risioa”gi 465-son ouyrug‘iga muvofiq ishlab cniqildi
Mazkur yo‘riqnomaning asosiy maqsaoi professiona! ta’!im muassasa!arida fan(moduI)larning isnchi o'quv dasturlarini ishlab cniqisnoa pedagog!arga metodik tavsiya berish.
Professiona! ta’!im tizimidagi o'quv fan (moouI)!arning ishcni o‘quv dasturlarni va ma!äKä täIäb!ari yangi mode!i va mazmunini kompetensiyaviy yondoshuv!ar asosida isn!ab chiqisn, takomi!!ashtirish professiona! ta'Iim darajasi (bosn!ang‘ich, o'rta va o'rta maxsus)ning o‘qitish materia!!arini va didaktik materia!!arni yaratishaa asos bo’!iD xizmat qiladi.
O‘quv fan(modu!) va o‘quv ama!iyotining ishcni o‘quv dasturi tegishli
mutaxasslsliktayyorlash ucnunasosiyhuÿathisoblanadi Shuningdek,ishcnio’quv dasTuriTan(rnooul)dasturiningo‘qitlshnatjasibelgilangananiqketma-ketlikasosida va umumiy, kasDly Kompetensiyalarnl rlvojlantlrisnga moljallangan. lv!azKur yo‘riqnornaoa ishcni o‘quv dasTurlarinl ishlab chiqish bosqichlariga qo‘yiladigan taIab!ar beIgi!aD qo yi!gan

Ishchi o‘quv dasturini ishlab chiqishda foydalaniladigan

atamalar. Glossariy
Professional ta'Iim ta’!im o!uvchi!aroa ma'Ium bir mutaxassislik va Kasb!ar bo'yicha kasbiy kompetensiyalarni shak!!antirish va rivojlantiradigan uz!uksiz ta’!im tizimi.
Boshlang‘ich professional ta'lim — YUNESKO tashqi!oti tomonioan qabu! qi!ingan Ta’!imning xa!qaro stanoart tasniflagich (keyingi o’rin!arda Xa!qaro tasnif!agich deb yuritiladi) 3-darajasiga mos keluvcni ta'lim dasturlari
O‘rta maxsus professional ta'lim — Xa!qaro tasnif!agichning 5-darajasiga mas
keluvcni ta’!im oastur!ari
O‘xa professional ta'Iim — Xalqaro tasniflagichning 4-oarajasiga mas Ke!uvchi
ta’!im dastur!ari.
Dual ta'lim — ta'Iim oluvchi!ar tomonioan zarur bi!im, ma!aKa va ko’niKma!arni o!isnga qarati!gan bo‘!ib, u!arning nazariy qismi ta’!im tashqi!oti negizida, amaliy qismi esa ta’!im oluvcnining isn joyida ama!ga oshiri!adi.
Kasb — maxsus tayyorgarlik va Ash tajribasi natjasida ma'Ium bir sohada mehnat fao!iyatni amalga oshirish uchun !ozim bo’!gan nazariy bi!im!ar, ama!iy ko‘nikma va maIaka!ar majmuasini ega!!agan, jismoniy ÌTKODi/àt, àQ!i\ /OÓili/àt va huquq!ari ta’min!angan mehnat fao!iyati (mashg’uIoti)ning turioir.
Kasbiy kompetensiya — bi!iT, Ka niKma va ama!iy tajriba asosida kasbiy
fao!iyatga tegishli vazifalarni bajarishda fao!iyat yuritish qobi!iyati
Algoritm — ko’rsati!gan maqsadga erishisn yoki qo'yiIgan topsniriq (masa!a) ni yechishga qarati!gan vazifa!ar etma-ketligini bajarisn borasioa jrochiga tushunarli va aniq ko‘rsatmalar berisn
Baho — ta’!im o!uvchi!àF DÌ!ÌT, ko nikma va ma!akasi bano!ashda ba!! yoki raqam!ar vositasioa shartli ifoda!anisni.
Baholash — o‘quvchi yoki ta!abaning egallagan bi!im, ko‘nikma va maIaka!ari
hamoa shaxsiy sifati daraja!arini beIgi!asn
Bilim o'quvcni va talabaning taoiat, jamiyat, fan-texnika yutuq!ari haqida hosi! qi!gan ma’Iumot!ari. o‘quvchi yOKÌ ta!àDà/a tà/dim eti!adigan nazariy ma’!umot.
Dars — 1) uzluksiz ta'Iim muassasalarida ama!ga osniriladigan ta’!imning asosiy snakli; 2) o‘quv ish!arining asosiy tashqiliy shakli, mantiqiy tuga!Iangan, yaxlit o‘quv— tarbiyaviy jarayonning aniq vaqt bi!an cnek!angan qismi
O‘quv vaqti — o‘quvchining o‘quv masng’uIot!ari uchun sarf!aydigan vaqti
O‘quv rejasi — professiona! ta’!imining muayyan kasDi yoki mutaxassis!igi bo‘yicha o‘quv faoliyati tur!ari, o'quv fanlari (moou!!ari) va kurslari hamdâ FOalâKâ ama!iyot!ari tarkioi, u!arni o‘rganisn izchiI!igi, sona va tarmoq!arda Ash tur!arining mavsumiyligini hamda soat!ardagi hajmini be!gi!ayoigan hu at.
O‘quv dasturi — professiona! ta’!im o'quv rejasiga kiriti!gan fanlar va ama!iyot!arning mazmuni, o'qitishning maqbu! usullari, axborot manoa!ari ko‘rsati!gan hu at.
O‘quv jarayonining grafigi — ta’!im jarayonini ketma-ket!igi va
a!mashuvcnanIigini, attestatsiya va ta'ti! vaqt!arini be!gilovchi hu at.
0‘quv yili o'quv yurtlarida mashg‘uIot bosh!anisnidan yozgi ta'tilgacha bo'Igan davr.
O‘quv predmeti — u yoko bu fanning asosiy mazmunida ifoda!angan dİOâKtİ/
asos!angan bilim, ko‘nikma va maIaka!ar tizimi.
O‘quv predmetlarini o'qitish metodikasi — xususiy didaktika yoko xususiy o‘qitish nazariyasini ifooalovchi pedagogika fani tarmog‘i.
O‘quv rejasi — 1) ta’!im sohasioagi asosiy me'yoriy dav!at hu ati bo‘!ib, dav!at ta’!im standartining munim qismı sifatida o‘zioa har bir sinfda berilaoigan o‘quv fan!ari bo‘yicha o‘quv yuKlâmaSİ hajmini beIgı!ayoı;
2) o‘quv yurt!arida o’qiti!aoipan fan, u!arninp oo‘!im!ari, o'qitiIish tartibi namda här Dir Manning yÏ! davomida o’qiti!isni, ularning o'quv yi!i va haftasiga qancha miqdorda o‘ti!ishi Kerakligini De!gi!aD Deradigan rasmiy peoagogik hu at.
Ta'limni baholash — ta’!im jarayonida qo'yiIadigan o'quv-tarbiviy vazifa- Raming qay darajaoa yeti!gan!igini ifoda!ovchi ko‘rsatKich!ar.
Umumiy kompetensiya — (UK) - kasDiy va mehnat muammo!arini nal qilishga qarati!gan va mehnat bozorioa bitiruvcnini jt mary va mehnat munosaDat!ariga kirishishida snart bo‘Igan barcha kasb va mutaxassis!ik!ar uchun umumiy fao!iyatning universa! usu!!ari
Amaliy dars o'quv mashg'uIot shakli, ama!iy ko‘nikma va malakalarini snakllantirishdir.
Kasbiy kompetensiyalar (kk) — ma’!um air yo’na!ish va kasbiy fao!iyat turi
bo‘yicha mavjud KO nikmäläF, biIim!ar va ama!iy tajFÏDa!ar asosida häFäKät qilisn
/ODi!iyatL
Kasbiy modul — asosiy kasDiy fao!iyatning har bir turi doirasidagi kasbiy kompetensiya!arni o‘zIashtirishga mo‘!ja!!angan Kasbiy ta’!/m dasturining asosiy qismidir.
O‘quv fanining ishchi dasturi o‘quv natja!ari, mezon!ari u!arni Daho!ash
usu!!ari va snarllarini, snuningoek mashg‘uIot!arning hajmi, tartibi, mazmuni va
o'quv Tanlni amàga oshïish snarfarlga qo'y adigan taaóarni belgilaydigan
normativ nu atdir.
Mustaqil ta'lim o‘quv dasturi doirasida reja!asntiri!gan, o'qituvchining metodik rahbar!igi va nazorati ostida, !ekin uning Devosita ishtiroKisiz amalga osniriladigan topshiriq turi.
Ish beruvchi talablari — rasb, mutaxassis!ik va va!ifikatsiya!ari malaka darajasi kompetensiya!ariga qo‘yi!aoigan ta!aoIar.

Umumiy qoidalar

1. 
   Mazkur yo‘riqnoma professiona! ta'lim tizimida isnchi o‘quv oastur!arini ishlab chiqish, tasdiq!ash to’!oirish va o’zgartirish!ar kiritish jarayon!arini hamoa mas’u!!arni beIgi!ab beraoi
   
2. 
   Ishcni o‘quv dasturining maqsadi muayyan fan (moaul) doirasida ta’!im jarayonini reja!ashtirish, tashqi! etish va boshqarish shart-snaroit!arini yaratish orqa!i isnchi o'quv reja va namunaviy o‘quv oastur!arida De!gi!angan ta!ab!arning bajarilishini ta'minIash
   
3. 
   Bosn!ang‘ich, o‘rta va o‘rta maxsus professiona! ta’!im (keyingi o‘rin!arda — Professiona! ta’!im) tizimida ta'Iim muassasa!ari pedagog!ari namunaviy o‘quv reja, malaka IaEaóEari va namunaviy fan (modUl) dOSÏUFlOFÍ OSOSIÓO O'ÇUV OH
   
4. 
   lshchi o‘quv dastur o‘quv rejaoagi o‘quv fan (modu!i)ining najmini, mazmunini, o'qitish natja!ari va u!arni ama!ga oshirish tartibi beIgiIangan.O‘quv fan (modUI)!ar Di!im, ko nikma kompetensiya!ar ega!!ashda, to‘!iq hajmda bajari!ishi shart bo?ganmeyorIyhuqu/yh adr shchio’quvdatiio’quvan(mooui)(nazariy, ama!iy, seminar, !aDoratoriya va bosnqa) mavzulari mazmuni, ajrati!gan soat!ar, o‘qitish natjalari (learning outcomes), o‘qitish natja!arini Daho!ash, bilim, ko‘nikma!ar, mashg'uIotni o‘tkazish joyini be!gi!ab beri!aoi
   
5. 
   Quyidapilar isnchi o'quv dasturininp asosiy vazifa!ari hÏSODlanaoi:
   

• 
  o‘quv mashg'uIoti (mavzu!ari)ning mazmunini yoritib berisn;
  
• 
  o‘quv mashg‘u!oti (mavzu!ari)ga ajrati!gan mustaqil ta’!im mavzulari va soatini be!giIash;
  
• 
  mashg'uIot tur!ari va mavzu!aFi DO'yicna a quv soat!arini taqsim!asn;
  
• 
  o‘quv fan (moduI)!arining o‘qitish natja!arini belgilasn;
  
• 
  o‘quv fan (modul) lanning o‘qitish natja!arini baho!ashni DOIgi!ash;
  
• 
  o‘quvcnida o‘quv fan(modu!)ini o‘qitish jarayonida bilimlar asosida ko‘nikmalarni shakllantirishni be!gilash;
  
• 
  o‘quv mashg'uIoti (mavzu!ari)ni a tKazish joy!arini oe!gi!asn;
  
• 
  o‘quv fan (moouI)!ari uchun foyda!ani!aoigan asbob-uskuna va jihozlarini
  

be!giIash.

6. 
   Ishchi o‘quv dasturining ta!ab!ari va shart!ari quyidagi!ardan iborat:
   

• 
  o‘quv fan (moouI)ining ishchi o‘quv dasturi ish!ab cniqilmaganda o'quv mashg’uIot!arini o'tkazisnga ruxsat eti!mayoi;
  
• 
  ishchi o‘quv dasturining mazmuni isn beruvchining malaka talabida ko‘rsati!gan taIab!arga mos hamda integratsiya!ashgan bo‘!ishi;
  
• 
  o‘quvchining bi!im va ko‘nikmasi hamda malaka taIab!arida be!gi!angan kompetensyaarga, Tan (modu!i) dasurlarinlng o'zasntrisn natjaariga mos bo‘!ishi;
  
• 
  o‘quv soat!arning miqdori (auditoriya mashg‘u!ot!ari va mustaqi! ta'Iim), ora!iq attestatsiya shakllari (Kreoit, yakuniy imtihon) ta’!im muassasasining namunaviy o‘quv oasturining mazmuniga mas ravisnda 20% gacha o‘zgartirishga ruxsat eti!adi (umumta’!im fanlari bra bundan mustasno);
  
• 
  ishchi o'quv aasturida maxsus fan!ar o‘rtasida uzviy!ikni ta’min!ash va bo‘!imIar, mavzu!ar va savo!!arning takrorlanishiga yo‘! qo’yi!masligi kerak;
  
• 
  nazariy o'quv fan (modu!i)ning mavzularining bajarish ketma-ket!igini yoritib
  

berisn;

• 
  ishchi o‘quv dasturining yakuniy qismida mazkur o‘quv fan (modul) malaKa
  

ta!abIarida aKs etgan umumiy va kasbiy kompetensiyalar yoriti!gan oo‘!ishi.

7. 
   lshchi o‘quv dasturi ta'Iim muassasasining mavjud moddiy texnik bazasi va isn beruvchining talab va takIif!ari hisobga olingan ho!da isnlab chiqiladi.
   
8. 
   lshcni o‘quv dasturi mazkur yo riqnoma ta!aDIariga muvofiq
   

rasmiy!ashtiriIadi.

9. 
   Professiona! ta’!im muassasa!arida pedagog o‘quv fan (moduI)!arini ishchi
   

o‘quv dasturi asosioa tashqi! etadi va o‘tkazadi.