|
1.2. O’zbekistonda COVID 19 tarqalishining oldini olishga qaratilgan chora-tadbirlar
Koronavirusning O‘zbekiston iqtisodiyotiga ta'siri hisoblab chiqilmoqda – Bosh vazir Jahon sog‘liqni saqlash tashkiloti tomonidan pandemiya deya e'tirof etilgan koronavirusning O‘zbekiston iqtisodiyotiga ta'siri, kutilayotgan zarar ko‘lami hisoblab chiqilmoqda. Bu haqda O‘zbekiston bosh vaziri Abdulla Aripov 15 mart kuni Vazirlar Mahkamasida o‘tkazilgan matbuot anjumanida ma'lum qildi. O‘zbekiston bosh vaziri Abdulla Aripov
“[Koronavirusning iqtisodiyotga ta'siri] hozir hisoblanyapti. Ayni paytda hech qaysi davlat zarar miqdorini aniq aytolmaydi. Amerika ham, Yevropa ham, boshqasi ham aytolmaydi. Chunki [pandemiya] qancha davom etishini hech kim bilmaydi. Lekin yana bir marta qaytarib aytaman, moliyaviy zaxira bo‘yicha o‘zini hurmat qiladigan har bir davlat budjetida favqulodda holat uchun maxsus mablag‘ zaxiralanadi. Bizda ham xuddi shunday mablag‘ zaxiralangan. Prezidentimiz topshirig‘iga ko‘ra, Iqtisodiyot vazirligi, Moliya vazirligini jalb qilgan holda turli ssenariylar bo‘yicha [hisob-kitob] tayyorlanmoqda”.
Moliya vaziri Timur Ishmetovning ta'kidlashicha, koronavirusning keng yoyilishi oqibatida O‘zbekiston iqtisodiyoti qancha zarar ko‘rishiga doir raqamlarni aytishga hali erta. “Albatta, [pandemiyaning] ta'siri bo‘lishi ehtimoli katta. Bu bo‘yicha tegishli choralar ko‘riladi. Buni aniq raqamlar bilan aytishga hali vaqtli. Lekin har bir davlatning o‘ziga yarasha salohiyatli budjeti bor. Qandaydir ta'sir bo‘lsa, uni hukumat darajasida ko‘rib, nimanidir qisqartirib, xarajatni boshqa yo‘nalishlarga yo‘naltirish – amalga oshirsa bo‘ladigan narsa. Bunday holatlarda albatta [shunday] qilinadi”, - dedi Ishmetov.
Moliya vaziri Timur Ishmetov
Moliya vaziri OAV vakillaridan bunday vaziyatda iqtisodiy masalalar yuzasidan asossiz hisob-kitoblarni e'lon qilish, rasmiy idoralarda ishlamaydigan kishilarning “o‘zicha” qilgan hisob-kitoblarini odamlarga tarqatib, ularni qo‘rqitmaslikni so‘radi. Vazir bu biznes sohasi vakillarini vahimaga solib, narxlarning sun'iy oshirilishiga sabab bo‘lishi mumkinligini ta'kidladi.
Keling, so‘zimizni fransiyalik sham ishlab chiqaruvchilarning deputatlar palatasiga yozgan petitsiyasidan boshlasak. Petitsiyaning mazmuni taxminan shunday: “Hurmatli janoblar, sizlarga fransiyalik mahalliy ishlab chiqaruvchilarni, xususan, sham ishlab chiqaruvchilarni qo‘llab-quvvatlash borasida ajoyib taklif bermoqchimiz. Bugungi kunda sizlar hamma ishlab chiqaruvchilarga birdek imkoniyatlar berish ustida bosh qotiryapsizlar va albatta, bu to‘g‘ri. Lekin bizga shunday bir raqobatchi paydo bo‘ldiki, u paydo bo‘lishi bilan bizning butun savdomiz to‘xtab qoladi. Bu qanday raqobatchi, dersiz? Bu eng katta raqobatchi – quyoshdir. Sizlardan iltimos, shunday qonun chiqaringki, unga ko‘ra, fuqarolar har qanday quyosh nuri tushishi mumkin bo‘lgan tirqishni berkitsin. Shunda sham ishlab chiqarish uchun shuncha ko‘p cho‘chqa yog‘i ishlatiladi. Bu degani mamlakatda cho‘chqa, mol, qo‘y va echkilar soni shuncha ko‘payadi, mamlakat bozorlari arzon go‘sht, teri va junga to‘yinadi. Eng muhimi, mamlakatning boyligi bo‘lgan qishloq xo‘jaligi arzon va tabiiy o‘g‘it bilan ta’minlanadi. Minglab kemalarimiz kit ovlash uchun otlanadi, pirovardida esa, mamlakat kuchli flotga ega bo‘ladi. Nahotki, vatanparvar sifatida siz buni istamaysiz”.
Yuqoridagi petitsiyaning mavzumizga nima daxli bor, dersiz? Aytish mumkinki, iqtisodiyot voqea va hodisalarning bir butunligini, ularning yaxlit tizim ekanligini ifoda etuvchi jarayon va munosabatlar yig‘indisidir. Bugungi kunda iqtisodiy jarayonlarning tobora chuqurlashib borayotganligi, bir iqtisodiy jarayonning ikkinchi bir jarayonni keltirib chiqarishini taqozo etadi. Shundan kelib chiqqan holda bugungi kunda koronavirus epidemiyasi global iqtisodiyotga salbiy ta’sir ko‘rsatmoqda: fond bozorlarining indekslari tushib bormoqda; kompaniyalar mablag‘larni tejash maqsadida o‘z byudjetlarini qisqartirmoqda; korxonalar qisqartilgan ish tartibiga o‘tmoqda.
Do'stlaringiz bilan baham: |
