Oliy va o’rta mahsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti

RSA,
Эль-Гамал
va 
Мак-Элис 
tizimlarini 
aloxida tilga olish o’rinlidir. Xozirda eng samarali va keng tarqalgan ochiq kalitli 
algotirm sifatida
RSA
algoritmini ko’rsatish mumkin. Ushbu algoritmning nomi 
uni yaratganlarning familiyalari birinchi harflaridan olingan (
R
ivest, 
S
hamir, 
A
dleman). Algoritm modul arifmetikasining darajaga ko’tarish amalidan 
foydalanishga asoslangan (
bunda Eyler funktsiyasi hisoblanadi
). 
El-Gamal
tizimi 
chekli 
maydonlarda 
diskret 
logarifmlarning 
hisoblanish 
murakkabligiga 
asoslangan. 
Mak-Elis
kriptotizimida esa xatoliklarni tuzatuvchi kodlar ishlatiladi.
 
Xozirgi kunda shifrlashning zamonaviy usullari quyidagi talablarga javob 
berishi kerak: 

Shifrning kriptoanalizga turg’unligi (
kriptoturg’unlik
) shunday bo’lishi 
lozimki, uning fosh etilishi faqatgina kalitlarni to’liq saralash masalasini 
yechish orqaligina amalga oshirilishi mumkin bo’lsin. 

Kriptoturg’unlik shifrlash algoritmining mahfiyligi orqali emas, balki 
kalitning mahfiyligi orqali ta’minlanadi. 

Shifrimatn hajmi bo’yicha dastlabki ma’lumotlardan ortiq bo’lmasligi kerak. 

Shifrlashdagi xatoliklar informatsiyaning buzilishiga va yo’qolishiga olib 
kelmasligi lozim. 

Shifrlash vaqti juda ham katta bo’lmasligi kerak. 

Shifrlash narxi berkitiluvchi informatsiya narxi bilan muvofiqlashtirilishi 
lozim. 
Shifrlash usullariga bo’lgan ushbu talablar ruyhati tom ma’noda jo’natilayotgan 
axborotning tegishli qo’llarga (
tashkilot, individ yoki tarmoq komp’yuterlariga)
havfsiz darajada yetib borishini to’la-to’kis ta’minlab bertadi. 
Endi esa quyida keltirilgan shifrlashga bag’ishlangan bir qancha testlarni 
o’rganib va yechib, mavzuni yanada puxtaroq o’zlashtirib oling.