Оliy vа oʻrtа mахsus ta’lim vаzirligi tоshkеnt аrхitеkturа

 
Inson hayoti uchun xavfli omillarni bartaraf etish yoʻllari 
 
Psixo-antropogen xavf turlari. Dunyo psixologlari inson faoliyatida quyidagi 
3-ta    funksional    qoida  buzarlikni  mavjudligini  tagʻkidlashadi:-bahona  asosida, 
taxmin  asosida  va  ijrochilik    asosida.  ODAM  xavfsizlik  qoidalarini  quyidagi 
sabablarga koʻra  boʻzadi: 
-qoidalarni bilmaslik asosida; 
-xohlamaslik asosida; 

---

83 
 
- toʻgʻri bajaraolmasligi asosida; 
-oʻziga bogʻliq boʻlmagan sabablar asosida.  
Bahona asosida qoida buzilishi – bu odatda biror-bir texnik me’yorni alkogol 
yoki  ruhiy charchoq ta’sirida rioya qilmaslik oqibatida sodir boʻladi.  
Taxmin asosida qoida boʻzilishi – odatda mehnat xavfsizligi boʻyicha texnik 
vositalarni  toʻgʻri    ekspluatatsiya  qilish  qoida  va  me’yorlarini  bilmaslik  yoki 
bajarmaslik asosida sodir boʻladi. 
Iijrochilik  asosida  qoida  boʻzilishi  –  bu  esa  ijrochining  bajarayotgan  ishiga 
nisbatan  jismoniy  va  psixologik  imkoniyati    me’yor  va  qoidalar  talabiga  mos 
kelmaganligi sababli sodir boʻladi.  
Bunday  sabablar  doimiy  (reaksiyani  sustligi,  diqqatni  boʻshligi)  va 
vaqtinchalik (charqoq, stress, yomon kayfiyat, alkogol  va b.). 
Bu  guruh  kamchiliklar  uchun  xavfsizlikni  koʻtarishda  quyidagi  tadbirlar 
tavsiya etiladi: 1-ta’lim tarbiya va tashviqot; 
2- oʻqitish, koʻnikmalar hosil qilish; 
3-kasbiy tanlov,  tibbiy nazorat. 
Demak,  XFX  fani  Arxitektura  va  qurilish  sohasida    yuqori  malakali 
mutaxassislarni tayyorlashda umumkasbiy ta’lim komponentining  ajralmas  qismi 
hisoblanadi.  

---

84