Оliy vа o‘rtа mахsus tа’lim vаzirligi nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti

O‘yinchilarni  tashkil  etish,  o‘yinchilarni  joylashtirish  va  o‘yinni 
tushuntirishda rahbarni joyi 
O‘yinni  tushuntirishdan  oldin,  o‘yin  qatnashchilarini  shunday  qo‘yish 
kerakki, chunki ular rahbarni yaxshi ko‘rishlari va uni so‘zlab berishini eshtishlari 
kerak. Eng yaxshisi o‘ynovchilarni dastlabki xolatga turgʻizishlari kerakki, chunki 
shu xolatdan ular
 
o‘yinni boshlaydilar. 
Agarda  o‘yini  boshlash  uchun  o‘yin  qatnashchilari  doirada  tursalar,  rahbar 
o‘yinni  tushintirish  uchun  o‘ynovchilar  orasida  turadi.  Ko‘p  sonli  o‘ynovchilar 
qatnashadigan  ommaviy  o‘yinlarda  u  1-2  qadam  tashlab  doira  o‘rtasida  turadi. 
Doira markazida turish mumkin emas, chunki yarim o‘ynovchilar rahbar orqasida 
turib  qoladilar.  Agarda  o‘ynovchilar  ikki  jamoaga  bo‘lingan  bo‘linib  va  biri 
ikkinchisiga  katta  masofada  qarama-qarshi  saftortib  turgan  bo‘lsa  (“Oq  terakmi, 
ko‘k  terak”,  “Nomerlarni  chaqirish”,  “Ikki  qo‘lda  to‘p  uzatish”),  bularga 

---

168 
tushintirish  uchun  jamoalarni  yaqinlashtirish  kerak,  so‘ngra  ularni  “uylar” 
chegarasigachan olib boriladi. Rahbar bunday xolatda, o‘yinni tushintirish paytida, 
o‘ynovchilarni orasida maydonchani o‘rtasida yon tomondagi chegarasida turadi u 
gox u jamoaga, gox bu jamoaga murojat qiladi. Agar o‘yin sochilib harakat bilan 
bajarilsa  (“Quvlashmachoq”),  unda  o‘ynovchilarni  safga  turgʻizadai,  ular  kam 
bo‘lsa  yoki  o‘zlari  oldida  guruhlarga  bo‘ladi,  chunki  ularni  barchasi  rahbarni 
yaxshi ko‘rishlari va eshitishlari kerak. 
O‘yinni  tushintirish  vaqtida  bolalarni  yuzini  quyoshga  qaratib  yoki  oynaga 
qaratib  qo‘ymaslik  kerak  (ular  rahbarni  yomon  ko‘rishlari  mumkin).  Rahbar  eng 
ko‘rinarli  joyda  barcha  o‘yin  qatnashchilarini  ko‘rish  va  ularni  xulq-atvorini 
nazorat  qilish  uchun  ko‘rinarli  joyda  yon  tomonida  yoki  yorugʻlikka  yuzi  bilan 
turishi kerak.