Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi

OLIY TA’LIM, FAN VA INNOVATSIYALAR VAZIRLIGI

TOSHKENT DAVLAT IQTISODIYOT UNIVERSITETI

SAMARQAND FILIALI

Mustaqil ta’lim
Mavzu: Islom nurli ma’rifat dini
Bajardi: Bobur Xidirov
Tekshirdi: Laziz Eshonqulov

REJA:

• Islom dini paydo bo’lishi, Islom asoslari
• Islom dinining asosiy oqimlari va yo’nalishlari
• Islomda inson huquqlari himoyasi, ijtimoiy tenglik, adolat va tolerantlik g’oyalari
• Islomda axloqiy qadriyatlar. Islomda do’stlik va o’zaro yordam

Johiliya

Johiliya

Islom
arabcha «Ollohga o’zini topshirish», «itoat etish», «taslim bo’lish», «bo’ysunish»
arabcha «bilmaslik», «johillik», «bilimsizlik», «nodonlik»
Nabiy

• payg’ambar, arab tilidan tarjimasi xabarchi, xabar yetkazuvchi ma’nolarini beradi. Payg’ambarlar orasida ularga Alloh tomonidan alohida kitob va shariat nozil qilinmagan va avvalgi payg’ambarning kitob va shariatini insonlarga targ’ib qilganlari nabiylar deb ataladi (Ismo’il, Is’hoq, Ya’qub, Zakariyo kabi)

Rasul

• payg’ambar, arab tilida elchi ma’nosini anglatadi. Alloh tomonidan alohida kitob va shariat berilgan payg’ambarlar rasullar darajasiga erishgan hisoblanadi (Ibrohim, Muso, ’Iso kabi)

Birinchilardan bo’lib iymon keltirganlar
erkaklardan Abu Bakr
yosh bolalardan Ali ibn Abi Tolib
qullardan Zayd ibn Horisa
ayollardan Xadicha
Ular jamiyatning turli tabaqalaridan bo’lib, bu narsa islom hamma uchun ham munosib din ekanini ko’rsatardi
Oyatlar soni Basra olimlari 6204 ta, Makka olimlari 6219 ta, Kufa olimlari 6236 ta, Shom ulamolari 6225 ta
114 ta sura
arabcha «qara’a» (o’qimoq)
«Qur’on»
“Baqara surasi”dagi 220-oyatda
yetimlarning haqlari to’g’risida
223, 228-229, 230-oyatlarida
230-oyatlarida erkak va ayolning nikohga kirishi yoki nikohdan chiqish huquqi
“Oli imron surasi”ning 20-oyatida
islom diniga e’tiqod qilish huquqi va insonning boshqa huquqlari
Qur’oni Karimning
Imom Buxoriy farzandlar ota-onalarini rozi qilish huquqiga ega ekanligini quyidagi bir hadisda shunday bayon qiladi: “Kim ota-onasini rozi qilsa, unga tubo (jannat) nasib bo’lib, Alloh Taolo uning umrini ham ziyoda qiladi”.
Bunda farzandning ota-onasini rozi qilishi kerakligi Alloh nomi bilan har bir insonning u foydalanishi mumkin bo‘lgan huquqi ekanligi nazarda tutilgan
Alloh taoloning haq-huquqlari
Payg'ambar alayhissalomning haq-huquqlari
Ota-onaning haq-huquqlari
Farzandlaming ota-onalardagi haq-huquqlari
Qarindosh-urug'laming haq-huquqlari
Er-xotinning haq-huquqlari
Hokimiyat va raiyatning haq-huquqlari
Qo'shnining haq-huquqlari
Musulmonlaming haq-huquqlari
G 'ayridin xalqlaming haq-huquqlari
Islomda insonning haq-huquqlari
Qur’on oilaviy hayotda er-xotin o‘rtasidagi munosabatlar, baxtli nikox, oilaviy turmush, farzand tarbiyasi, ajralish va uning yo‘l-yo‘riqlari haqida tegishli ko‘rsatmalar beradi.
Islom dinida nikoh - bu farzandlar tarbiyalash va baxtli oila qurish uchun o‘zaro yordam, samimiylik va sabr-matonatlilik prinpiplariga tayangan holda bir-birini sevadigan va xohlaydigan erkaklar va ayollarning birgalikda yashashidir
«Darhaqiqat, sizdan ilgari ham (ko‘p) payg’ambarlar yuborganmiz va ularga juftlar va zurriyotlar berganmiz»
1. Davronov Z., Shermuhamedova N, Qahharova M, Nurmatova M, Husanov V, Sultonova A. Falsafa. -Toshkent: TMU, 2019
2. Shermuhamedova N. Falsafa. 2-nashr Toshkent: “ Idris Abdurauf Nashr” , 2020. 667-b
3. Jalilov B. Dinshunoslik.-Toshkent: 2019.
4. Masharipova G. Dinshunoslik Toshkent: “Navro’z” 2020.
5. www.ziyonet.uz
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR:
E’tiboringiz uchun rahmat!