Олий ва ўрта маҳсус таълим вазирлиги тошкент молия институти

Майнинг фермалари
” ташкил қилинган. Ким аввалроқ шу ишга 
қўл урган бўлса, ҳозирда барча ҳаражатларни қоплаган холда, бир неча 
миллион долларлик даромадга эга бўлган. Аммо бу амални кечроқ 
бошлаганларда эса барча ҳаражатлар ҳали тўлиқ қопланмаган.
Юқорида криптовалюталар орқали амалга оширладиган тўловларнинг 
хусусиятлари ҳақида маълумотлар берилди. Энди эса нима учун 
уларнинг (
биткоин, лайткоин, эфириум ва бошқаларнинг
) қиймати 
сўнгги вақтларда юқори суръатлар билан ошаётгани ҳақида маълумотлар 
келтирамиз. 
Аслида 
криптовалюта 
тангаларини 
яратиш 
учун 
сарфланадиган ҳаражатлар унчаик катта эмас, бироқ, фойдали 
қазилмалар ёҳуд ҳефтни қазиб олишдаги ташкилотлар кўпайиши ва 
ушбу заҳираларнинг камёб топилиши боис нархи ошгани каби 
биткоинни ҳам майнинг орқали ҳосил қилиш мураккаблашган ҳолатда 
бутун бошли майнинг фермаларидаги бир неча кунлик тўхтовсиз 
амалиёт натижасида бор-йўги бир нечта биткион ҳосил бўлаётгани 
ҳамда биткоинлар максимал сони чегаралангани (21 миллион) нархнинг 

---

291 
кўтарилишига сабаб бўлмоқда. Бироқ нархлар кўтарилишига бундан 
бошқа сабаблар ҳам мавжуд. Энг асосий сабаблардан бири биткоинни 
Хитой, Япония ва Жанубий Корея сингари ривожланган давлатлар 
расман тўлов воситаси сифатида қабул қилаётгани (
ёки бунга 
тайёрланаётгани
) 
биткоин 
тангаларга 
нисбатан 
талабни 
ўта 
кучайтириб, унинг нархи 2017 йилнинг ўзида 998 АҚШ долларидан 
салкам 20000 АҚШ долларигача ўсди (850фоиз). Шунинг учун ҳам 
дунёнинг етакчи биржалари ва йирик банклари биткоин савдосини 
трейдинг тизимида йўлга қўймоқдалар. Гарчи криптовалюталар 
бозорининг гуркираб ривожланиши бутун жаҳон молий-иқтисодий 
тизимига катта таъсир қилган холда мавжуд тизимнинг йўқ бўлиб 
кетишига сабаб бўлиши мумкин бўлсада, айни пайтда катта даромад 
кўриш 
истагида 
бўлган 
инвесторлар 
биткоинлар 
бозорининг 
ривожланишидан 
манфаатдор 
бўлмоқдалар. 
Шунингдек, 
криптовалюталар бозорининг гуркираб ривожланишидан энг кўп 
манфаатдор инсонлар – яширин иқтисодиётда фаолият юритувчи 
инвесторлардир. Шу ва шу каби факторлар оқибатида ҳозирги даврда 
бир қанча иқтисодиёти ривожланган давлатлар биткоин орқали турли 
ноқонуний ва жиноий фаолиятларнинг ривожланиб кетишининг олдини 
олиш мақсадида криптовалюталари (
шу жумладан, биткоинни ҳам
) 
тўлов воситаси сифатида қабул қилишга шошилишмаяптилар. 
Биткоинни ҳарид қилиш масаласига тўхталадиган бўлсак, ҳозирги 
вақтда уни бир неча махсус биржалар ва биткоин эгаларидан 
(иштирокчилардан
) тўғридан-тўғри сотиб олишнинг бир қанча усуллари 
мавжуддир. Бу савдода биткоиннинг жорий қиймати иштирокчилар 
орасида ўзаро келишилган холда аниқланилади. Агар савдо биржалар 
орқали амалга оширилган бўлса, у холда тўловлар ҳалқаро