Олий ва ўрта махсус таҳлим вазирлиги ўзбекистон республикаси қишлоқ хжалиги вазирлиги

Қиздирилган пардан фойдаланиш
Қиздирилган пардан темир юл вагонлари, транспортлар, нарвонлар ва инвентарларни зарарсизлантириш учун фойдаланилади. Қиздирилган пар 5—10 атмосфера босим остида металл накончиги бўлган резина шланг орқали юборилади. Металл наконичникдан 20—30 см нарироқда қизиган пар оқимига тушиб қолган зараркунандалар дархол ўлади. Бироқ бу иш кўп меҳнат талаб қиладиган, майда ва ишлаб турган кишилар учун хавфли иш, чунки тана махсус кийимлар билан химояланмаган бўлса, қаттиқ куйиб қолиши мумкин.
Паст ҳароратдан фойдаланиш
Ҳашаротлар ва каналар паст ҳароратга хийла чидамли (барқарор) бўлади. Ўрта Осиё республикалари шароитида донлар ва бошқа маҳсулотларни табиий паст ҳарорат орқали музлатиб зараркунандаларни тўла кириб ташлаш усули кам қўлланиладиган усул ҳисобланади, чунки маҳсулотларни ҳашаротлар ва каналар ўладиган даражада совитиш жуда қийин иш, хатто мумкин хам емас.
Бироқ шундай бўлса-да уруғларни қиш даврида совитиш ҳашаротлар ва каналарнинг кўпайишини ва келтирадиган зарарларини тўхтатиб қўйишга имконият беради. Бу усулни чигит учун катта ахамияти бор чунки чигит совуқ ўтказмаслик хусусиятига ега. Уруғларни қиш кунлари хар хил қишлоқ хўжалик машиналаридан ўтказиш билан совитиш мумкин.


Зараркунандаларга қарши биофизик усуллар билан курашиш
Сўнгги йилларда қишлоқ хўжалик маҳсулотлари захираларининг зараркунандаларига қарши курашда иссиқлик енергиясини хўллаш
¹ Чигитнинг униб чиқиш хусусиятини ва ўсиш енергиясини йўқотишнинг критик ҳарораци 65° чегарасида бўлади.
мумкинлигини аниқлаш устида қатор илмий текшириш ишлари олиб борилди. Бу мақсадда МДХ ва чет мамлакат олимлари маҳсулотларни зарарсизлантириш учун келгусида истиқболи бўлган гамма нури, радий нури, инфрақизил нури ва бошқа усулларни синаб кўрдилар.
Биофизик усуллар қуруқ меваларни зарарсизлантиришда айниқса мухим аҳамиятга ега, чунки қуруқ меваларда ассорбсия хусусияти кучли бўлгани ва жуда секин дессорбсияланиши натижасида газ усулини қўлланилиши маoқул емас, қуёш нури ва иссиқлик ёрдами билан зарарсизлантириш кўп мехнат талаб қилади ва ҳашаротларни хамма вақт хам тўла ўлдирмайди.
Консерва ва сабзавот саноати институтининг маoлумотларига кўра, гамма нурларнинг озиқ-овқат маҳсулотларидаги ҳашаротларни ўлдириш дозаси 70 минг рад. атрофида, каналар ва терихўр қўнғизларни ўлдириш дозаси 300 минг рад. еканлигини кўрсатди. Бундай дозаларда зараркунандалар батамом ўлади, маҳсулот сифати пасаймайди.