Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги олий таълим тизими педагог ва раҳбар кадрларини қайта тайёрлаш ва уларнинг малакасини оширишни ташкил

3.4.
 
Амалий машғулот, лаборатория ишлари, малакавий амалиѐт 
Олий мактаб ўқитиш тизимида семинардан фарқли ўлароқ 
амалий 
(машқ, лаборатория) машғулот тури ҳам кирадики, улар: таълимий, 
тарбиявий ҳамда назарияни амалиѐт билан боғлаш функцияларини бажаради. 
 
Амалий машғулотлар - 
олий мактабда маърузалар мазмунидаги 
муҳим масалаларни чуқурроқ ва пухта ўрганиш, талабаларнинг билим 
ўзлаштириши, мустақил ишларининг сифатини аниқлаш ва тўлдириш, 
мустаҳкамлаш мақсадида ўтказилади. Амалий машғулотлар одатда, кичик 
гуруҳларда олиб борилади. Бу машғулотларда талабалар билимини 
чуқурлаштиришга қаратилган мустақил ишлаш малакасини эгаллашга; 
тарихий манба, хрестоматия ва тадқиқотлар билан ишлаш, фактлар, илмий 
ахборотлар 
тўплаш, 
уларни 
таҳлил 
қилиш, 
тизимлаштириш, 
умумлаштиришга ўргатади.
Амалий 
машғулотларнинг 
маърузадан 
фарқланадиган 
асосий 
меъѐрларидан бири ўқув жараѐни қатнашчиларининг биргаликдаги 
ҳаракатларида ўзига хос характер билан намоѐн бўлишдир. Улар 
вазифаларига кўра ҳам фарқланади. Агар маърузада илмий билимлар асоси 

---

72 
баѐн 
қилинадиган 
бўлса, 
амалий 
машғулотларда 
билимлар 
чуқурлаштирилади, кенгайтирилади ва деталлаштирилади. Энг муҳими, 
амалий машғулотлар талабалар билимини синаш учун ҳам хизмат қилади. 
 
Лаборатория ишлари 
– олий мактабда эгалланадиган ижтимоий-
гуманитар, касбий билимларни мустаҳкамлаш, амалий кўникма ва малакалар 
ҳосил қилишга хизмат қилади. Ўрганилган назарий билимни амалда. 
Тажрибада синаб кўриш кўриш йўли билан уни мустаҳкамлайди, касбни 
эгаллашга йўл очади. Лаборатория ишлари тадқиқот характери (тавсифи)га 
эга бўлиб, кузатиш, тажрибада синаб кўриш йўли билан масала (муаммо)га 
доир фактлар тўплаш, уларни умумлаштириб, назарий хулосалар чиқаришга 
ўргатади.