Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги мирзо улуғбек номидаги ўзбекистон миллий университети ҳ. П. Абулқосимов, М.Ҳ. Абулқосимов иқтисодиёт қисқача изоҳли луғат «noshirlik yog‘dusi»

Соф капитал қўйилма – маблағ сарфлаш натижаси
-
да ишга туширилган объектнинг ёки асосий капиталнинг 
қиймати.
Соф миллий маҳсулот (СММ) – йил давомида ян
-
гидан яратилган маҳсулот бўлиб, ялпи ички маҳсулотдан 
амортизация ажратмалари суммасини айириб ташлаш йўли 
билан аниқланади, у таркибан миллий даромад ва эгри 
солиқлардан иборат бўлади. 
Соф миллий маҳсулот
– ишлаб 
чиқаришда ва хизмат кўрсатишда банд бўлган ходимларнинг 
сарфланган меҳнати, вужудга келтирган янги маҳсулот. У 
ялпи ички маҳсулотдан ишлаб чиқариш жараёнида истеъмол 

---

323
қилинган асосий воситалар амортизациясини чегириб 
ташлаш йўли билан аниқланади.
Соф монополия – тармоқдаги ягона ишлаб чиқарувчи 
ёки сотувчининг нарх ва ишлаб чиқариш ҳажмини белги
-
лашдаги ва бинобарин, фойда олишдаги яккаҳукмронлик 
ҳолати.
Соф фойда – барча пул тушумларидан ишлаб чиқариш, 
давр, молиявий ва фавқулодда харажатларни чегиргандан 
сўнгги сумма.
Спонсор (ҳомий) – бажариладиган иш қийматини тў
-
ловчи киши, яъни биронта тадбир ёки фаолиятни амалга 
оширишда молиявий ёрдам кўрсатувчи хомий. Ҳомий пул
-
дор, обру-эътиборли шахс ёки фир ма, корпорация, концерн, 
ташкилот бўлади. Ҳомий миллий ёки Халқаро миқёсдаги 
тадбирларга молиявий хомийлик қилади, ҳар хил тадбир
-
лар, учрашувлар, кўргазмалар, томошалар ўтказишда улар
-
нинг ташкилотчиларига пул билан ёрдам бериб, харажатнинг 
ҳаммаси ёки бир қисмини кўтаради.
Спонсорлик (ҳомийлик) – жамоатчилик эътибори
-
ни ўзига қаратиб, янада обрў орттириш орқали ўз мавқеини 
мустақкамлаш; ўз ишини ёки товарларини реклама қилиш; 
янги соҳаларни уюштириб, шу соҳаларга ўз маблағларини 
қўйиш; ҳар хил хайр – эҳсон ишларига бош қўшиб, мурув
-
ватга чақириш; умуминсоний муаммоларни ечишга кўмакла
-
шишдир.
Спот – битимни имзолаш пайтида контрагентлар қайд 
этган курс бўйича валютани дарҳол етказиб бериш билан 
боғлиқ бўлган касса операциялари. Спот- нақд товарлар бўй
-
ича тузилган битимлар (жумладан, биржали битимлар). Спот 
бўйича тўловлар тез фурсатда тўланиши шарт. Товарлар нақд 
пулга сотиладиган ва тез етказиб бериладиган бозор спот-бо
-
зор деб юритилади.