Олий таълим тизими педагог ва раҳбар кадрларини қайта тайёрлаш ва уларнинг малакасини оширишни

Таркибий асослар 
Махсус ёки касбий 
компетентлик (касбий фаолиятни 
юқори даражада ташкил этиш) 
Шахсий компетентлик
(ўз-ўзини ривожлантириш, ўз-
ўзини намоён этиш) 
Индивидуал компетентлик
(ўз-ўзини бошқариш, касбий 
ривожланиш ва янгиликлар яратиш) 
Ижтимоий компетентлик 
(қўшимча фаолиятни ҳамкорликда 
ташкил этиш) 
18-расм. Педагогик компетентликнинг муҳим таркибий асослари 
(А.К.Маркова) 

---

Тадқиқотчининг фикрига кўра педагогга хос касбий компетентлик негизида 
қуйидаги таркибий асослар ташкил этади (19-расм):
19-расм. Педагогик компетентликнинг таркибий асослари 
Касбий-педагогик компетентликка эга бўлишда ўз устида ишлаш, ўз-ўзини 
ривожлантириш муҳим аҳамиятга эга. Ўз-ўзини ривожлантириш вазифалари 
ўзини ўзи таҳлил қилиш ва ўзини ўзи баҳолаш орқали аниқланади. 
Бугунги кунда ижодкорлик, яратувчанлик, янгилик яратишга қаратилган 
фаолият креатив фаолият деб тушунилади.
Креативлик сўзи (инглизча “create” – яратувчанлик, ижодкорлик) сўзидан 
олинган бўлиб, инсон шахсининг ижодкорликка бўлган қобилияти, ижодкорлик 
истеъдод даражаси, индивиднинг анъанавийлик ёки одат тусига кирган фикрлаш 
схемасидан узоқ бўлган, принсипиал янги ғояларни яратишга тайёрликни 
характерловчи, шунингдек, муаммоларни ўзгача тарзда бартараф этиш, 
иқтидорнинг мустақил фактори сифатида қабул қилинган ижодий 
қобилиятларидир. 
Америкалик олим Д. Векслер “Креативлик фикрнинг шундай турики, у 
шахсга бир муаммо ёки масала юзасидан бирданига бир нечта ечимлар пайдо 
бўлишини тақозо этади ва шаблонли, зерикарли фикрлашдан фарқ қилиб, нарса 
ва ҳодисалар моҳиятидаги ўзга хослик, ноёблик сифатларини англашга ёрдам 
беради ” - деб таъриф беради. 
Креатив шахс бўлиш, бизнинг мисолимизда эса, креатив талаба бўлиш – 
бугунги дунёда афзалликларга эга бўлиш, масалан, бошқа талабалар ичида 
ажралиб туриш, бошқаларга қараганда қизиқ суҳбатдош бўлиш, ҳаётда 
учрайдиган қийинчиликлардан ноодатий тарзда чиқиб кетиш демакдир.
Креатив қобилиятларни фақат янги ғояларни яратишгина учун эмас, балки 
ҳаёт тарзининг, ёки алоҳида олинган аспектларни яхшилаш учун қўллаш, ва 
шахснинг ички дунёси ривожланишида муҳим ўрин тутади.
Креативлик ахборотни ёдда сақлаш ва фактларни йиғишга асосланганлиги 
туфайли анъанавий таълим системаси ҳар доим ҳам шахснинг, хусусан 
талабанинг креативлик қобилятини ривожлантиришга қодир эмас. Кундалик ҳаёт 
тарзи кўпинча шахснинг креатив хусусиятларининг пасайишига сабаб бўлади.