Олий таълим муассасаларининг ўзбек тили ва адабиёти бакалавриат йўналиши таълим дастурида талабаларга миллий қадриятларимиздан бўлган ўзбек шевалари тўғрисида илмий-амалий билимларни бериш кўзда тутилган

дəйрə
- доира, 
чилдирма, доира чалмоқ, 3. 
дайра 
- дарё (ф-т) ; 
бəғ
(ад. орф. боғ. боқ) 1. 
бағ
- боғ; 2. 
бəғ
= - боқмоқ, қўйларни ўтлоқда боқди; 3. 
бəғ
- бу томон, бу ёқ.
б) Ундошларнинг алмашиниши натижасида ҳосил бўлган омонимлар: 
[ғ 

 в]
: 
тɔв 
(ад. орф. тоғ, топ-). 1. 
тɔв
- тоғ; 2. 
тɔв
- топмоқ; 
[ч 

 ш]
: кешта 
(ад. орф. кашта). 1. 
кешта 
- кашта; 2. 
кешта
- кеч бўлганда; 
[г 

й]
: 
туй
= 
(ад. орф. тугмоқ) 1. 
туй
- тугмоқ, арқонни тугмоқ; 2. туй - донни янчмоқ; 3. 
туй
= - ҳосил тугиши ва бошқа ш. к.
в) Сўзларнинг ўзак ва негизига турли хил қўшимчалар қўшилиши 
орқали юзага келган омонимлар. Сўзларнинг ўзак ва негизларига турли хил 
қўшимчалар қўшилиши билан ҳам омоним ҳосил бўлади. Сўзларга тушум 
келишиги қўшимчаси 
-ни
ўрнида унинг вариантлари (-ди, -ти) қўшилиши ва 
шакл ясовчи 
-ди 
қўшимчасининг қўшилиши натижасида омонимлар ҳосил 
бўлади. Масалан: ишти (ад. орф. ишни, ичди). 1) 
ъштъ
- ишни; 2) 
ъштъ 
- 
сувни ичди; уйдъ (ад. орф. уйни, уйди) 1) 
уйди
- уйни; 2) 
уйди 
- тупроқ 
уйди каби.

---

106 
Омонимга олиб келган фонетик ўзгаришни тил тарихида учровчи 
фонетик қонуният билан изоҳлаш мумкин.
Адабий тилнинг луғат таркибидаги маълум бир лексик бирлик адабий 
тилда ҳам, шеваларда ҳам шаклан ва маъно жиҳатдан бир хил бўлади, шу 
билан бирга шу лексема шевада яна алоҳида тушунчани ифодалайди. Мас. : 
Ўзбек адабий тилидаги