Oligofrenopsixologiya surdopsixologiya logopsixologiya tift opsixot ogtya

M .S.Pevzner oligofreniyaning 5 ta asosiy turini ajratadi:
1. O ligofreniyaning m urakkab boMmagan turi.
2. N eyrodinam ikasi buzilgan oligofrenlar.
3. M a’lum an alizatorlari buzilgan oligofrenlar.
4. Shaxsi qo‘pol buzilgan olifgorenlar.
5. Telbanam o xnlqli oligofrenlar.
Bu beshta tu rd an birinchi ikkitasi ju d a keng tarqalgan.
1. 
Oligofreniyaning m urakkab bo‘lm agan turi nerv jarayonlari- 
ning vazm inligi bilan tavsiflanadi. Bu shaklda hissiy irodaviy sfera 
nisbatan saqlangan. Bilim faoliyatidagi buzilishlar ayrim analiza- 
to rn in g qo‘pol buzilishi bilan kechmaydi. Bola berilgan topshiriq 
unga oson bo'lsagina m aqsadga muvofiq faoliyat ko'rsatadi. O datda- 
gi vaziyatda uning xulqi dekvat, u m o'm in, atrofdagilarga xayrixoh.
16

---

K o'pincha o ta-o n a la r uning h arakat, nutq, xotira, fikrlash jih atid an
o rtd a qolishini sezm aydilar va u n i norm al deb biladilar. Bunday 
bolalar o datd a u m u m ta’lim m aktablariga tayyorlanm agan bo'ladilar. 
U lar m u ntazam o ‘zlashtirm ovchi o ‘quvchi bo‘lib qoladilar. Bunday 
bolani V III turdagi m axsus m aktabga yoki m axsus sinfga o'tkazish 
o ‘zining o'qishga layoqatsizligini susaytirm aslik im koniyatini beradi.
U d astu rn i yaxshi o'zlashtirib, ustaxonada m am nu niy at bilan ishlay- 
di. U ning rivojlanish va m oslanish istiqboli ko'ngildagidek bo‘ladi.
2. Q o'zg'alish vatorm o zlan ish , hissiyirodaviysohaningbeqarorligi 
boladagi og'ishlar unin g xulqi va faoliyati o'zgarishida aniq nam oyon 
bo'ladi. Q o‘zg‘aluvchi oligofrenlar ko‘pincha notinch, ta ’sirchan, 
to'xtovsiz, harakatlari behalovat, had d an tashqari chalg'iydi, quloq- 
siz, urushqoq. U lar kattalarnin g ogohlantirishiga befarq qaraydi.
Sinflardaqo‘zg‘aluvchan bolalarnotekis,shoshib ishlaydilar. K o'rinib 
turgan m am nuniyat bilan ustaxonaga boradilar, lekin o'ylam ay pala-