Oila psixologiyasi

Psixologlar rashkni 2 ga bo’ladilar:
“Zolimona rashk” - Odatda xudbin, qaysar, zolim, yotsiraydigan, hissiy sovuq odamlarda yuzaga keladi. Ular odatda turmush o’rtoqlariga bir buyumdek, o’z mulkidek qaraydilar.
“Izzat-nafsi kamsitilganlikdan” bo’ladigan rashk - Bu odatda hayajonlanadigan, o’ziga ishonmaydigan, har narsadan gumonsirayveradigan odamlarga xos. Ularning rashki unchalik g’azabli, qahrli bo’lmasligi mumkin.
RASHKDAN QUTULISH MUMKINMI?
Psixologlar buning uchun quyidagi tavsiyalarni beradilar:
1. Yaxshilab mulohaza qilish, rashk hislariga tanqidiy qarash.
2. Rashkni yuzaga keltiruvchi shaxsning ijobiy tomonlarini o’zida mujassam qilib, “raqib”ini sog’lom raqobatda ma’naviy, axloqiy, madaniy jihatdan mag’lub qilish yo’li bilan sevgilisini qaytarish.
Rashk asosli bo’lsa, rashk qilayotgan shaxsni muhabbat ko’zoynagini yechib, tanqidiy ko’z bilan o’rganish. Uning shaxsida qator kamchilik va nuqsonlar borligi namoyon bo’ladi. Bevafolik qilayotgan shaxs muqaddas sevgi hislariga arzirmikin?
ISLOM DINIDA MUHABBAT
“Sevaman!” deysanu, etasan isyon,
Bu holing ajoyib, bo’laman hayron.
Itoat qilgin-da, sevsang gar albat-
Sevgan suyganiga etar itoat.
“Sen:”Agar Allohga muhabbat qilsangiz, bas, menga ergashing. Alloh sizga muhabbat qiladir va sizlarni gunohlaringizni mag’ifrat qiladir ”, deb ayt”.(OLI IMRON, 31-OYAT)
“Albatta, iymon keltirganlar va yaxshi amallarni qilganlarga Rohman paydo qilur”(MARYAM, 96-OYAT)
Anas (r.a)dan rivoyat qilinadi:“Rasullulloh sollallohu alayhi vasallam:
Uch narsa borki, ular kimda bo’lsa, iymon halovatini topadi; Alloh va Uning Rosuli uning uchun ikkovlaridan o’zga hamma narsadan mahbub bo’lmoqlari, bir kishiga faqat Alloh uchungina muhabbat qilmog’I va kufrga qaytishni huddi olovga tashlanishni yomon ko’rgandek yomon ko’rishi”, dedilar.
Abu Zarr (r.a)dan rivoyat qilinqdi:“Rasullulloh sollallohu alayhi vasallam: Amallarning eng afzali Alloh uchun muhabbat qilmoq va Alloh uchun yomon ko’rmoqdir”, dedilar.
Miqdom ibn Ma’diykaarib (r.a)dan rivoyat qilinadi: “Rasullulloh sollallohu alayhi vasallam: Qachon bir kishi birodariga muhabbat qilsa, unga o’zining muhabbati habarini bersin”,dedilar.
Ishqing meni sarhushlik ummoniga otdi,
Ko’rganmisan sevib sarhush bo’lmagan zotni
Shibliy
Sevgi-Muhabbat - hudbin istaklarni yo’q qilmoq,manmanlikni yoqmoq va ishoratlar dengizida nafsini bo’g’moqdir.
Ibrohim Havvos