Oila psixologiyasi

MUHABBAT BOSQICHLARI

BOSHLANG’ICH MUHABBAT
1-bosqich umri qisqa sevgining bir ko’rinishi bo’lishi va u 2-bosqichga o’tmay so’nishi mumkin.
Bu estetik didi bir-biriga mos kelgan ikki jins vakili munosabatlari natijasidagi hissiyotdir.
ALANGALANGAN SEVGI
Bu bosqich qizlarda uzoqroq davom etadi. Chunki ularda turmush o’rtoq, oilaga nisbatan mehr-muhabbat ortadi, oilaning ahamiyati yanada oshadi.
2-bosqichdan 1-bosqichga qaytilmaydi, faqatgina keyingi – o’zaro hurmat bosqichiga o’tish mumkin.
O’ZARO HURMAT
Bunda muhabbat obyekti ideallashtirilmaydi, balki sevgilisining shaxsidagi yutuq va kamchiliklari obyektiv idrok qilinadi.
Bu bosqich uzoq yillar davomida birga yashagan, bir-birini to’liq biladigan oilalarda kuzatiladi.
SEVGI VA TEMPERAMENT
Muhabbatda temperamentning o’ziga xos o’rni mavjud. Sevgining paydo bo’lishini temperamentga bog’lash noto’g’ri bo’lishi mumkin, ammo temperament bilan hissiyotning ifodalanishi orasidagi o’zaro bog’liqlikni inkor etib bo’lmaydi.
XOLERIK VA SANGVINIK TOIFASI
Bularning aralashuvidan iborat toifadagilar boshqalar bilan tez va oson til topishadi. Ular o’zlariga do’st topishda uncha qiynalishmaydi. Ular tez sevib ham qoladilar. Chunki ularda hissiyot tashqi tomondan kuchli ifodalangan bo’ladi.Muhabbatning 3 bosqichini bu toifadagilar nisbatan tezroq bosib o’tishlari kuzatiladi.
FLEGMATIK VA MELANXOLIK
Bularning o’zgalar bilan til topishishi biroz qiyin. Duch kelgan bilan do’stlashmaydilar. Lekin do’stlikning qadriga yetadilar, undan arzimagan sabab deb kechishmaydi. Ularda hissiyot chuqur va pinhon, sezdirmasdan kechadi.
Ammo temperament qanday bo’lishidan tashqari shunday omillar borki, bular bevosita muhabbatda muhim o’rin tutishi mumkin. Bular:
Odam yashayotgan sharoit;

• 
  Muhit;
  
• 
  Yon-atrofdagilar qarashi;
  
• 
  Sotsial axloqiy va milliy (diniy) mezonlar.
  

Qizlarni o’zlariga, o’zlarining qizlik g’ururiga katta hurmat bilan yondoshishga o’rgatmoq zarur. Ularni hatto o’zlariga yoqqan yigitlarga ham qisman zug’um sochishga o’rgatish kerak.
A.S.Makarenko
Qiz bolaning jamiki boyligi – uning nomusi, bu boylik har qanday merosdan ham qimmatlidir.
V.Shekspir
Tabiat ayolga shunday deydi: uddasidan chiqsang go’zal bo’l, xohlasang oqila bo’l, ammo idrokli bo’lmog’ing shart!
P.Bomarshe
RASHK MASALASI
Rashkni muhabbatga xos bo’lgan zaruriy narsa deb hisoblash kechirilmas anglashilmovchilikdir.
V.G.Belinskiy
Rashk xususiy mulkchilik tuyg’usining bir ko’rinishidir.
P.Lafarg
Sevishganlar yoki oila qurayotganlarning o’zaro munosabatlarini xarakterlovchi vaziyatlardan biri bu – rashkdir. Sevuvchi va shu sevgan odamiga nisbatan hech qachon rashkini his qilmagan birorta odamni topish qiyin. Rashk bu sevgini himoya qiluvchi vosita sifatida vujudga kelgan.