Oila psixologiyasi fanning predmet maqsadi va vazifalari

Gender psixologiyasi - psixologiya fanining bir sohasidir. Boshqa sohalar singari u ham о‘z tarixiga ega. Ammo bu tarixni XX asrning 70 yillaridan boshlab о‘rganish noо‘rin deb hisoblaymiz. Bundan tashqari, uni fenemizm mevasi deyish ham notо‘g‘ri. Biroq fanning asosiy xizmati zamonaviy psixologik muammolarga jamoatchilik fikrining jalb qilinishi hisoblanadi.
“Gender” atamasi (ijtimoiy jins, madaniyat maxsuli) paydo bо‘lganiga kо‘p bо‘lmagan bо‘lsada (1975 yil), fanda ilgari ham bir qator g‘oya va izlanishlar mavjud bо‘lib, biz ularni hech ikkilanmay psixologiyaning ushbu sohasiga aloqador deb bilishimiz mumkin.
Inson ulg‘aygan sari jinsiy tafovutlarning namoyon bо‘lish kо‘lami ham kengayib boradi. Buni ta’kidlovchi tadqiqotlar xorijda, Rossiyada va MDH mamlakatlarida kо‘plab о‘tkazilgan. Ularda xotin-qizlarning erlaridan farqli juda kо‘p jihatlari ajratilib, ularning tashqi ijtimoiy muhitga munosabatlari - hamdarliklari, о‘zgalar bilan muloqotga intiqliklari, muomalada о‘ziga xos taktikaga ega ekanliklari kabi о‘nlab yо‘nalishlar eksperimentlarda isbotlandi.
5 bosqichni ajratib kо‘rsatishimiz mumkin:
1. tegishli g‘oyalarning falsafiy nuqtai nazardan ishlab chiqilishi (qadimgi davrlardan XIX asr oxirigacha);
2. gender psixologiyasining predmeti va bо‘limlarining shakllanishi (XIX asr oxiri XX asr boshi);
3. psixoanaliz Z.Freyd nomi bilan bog‘liq “Freyd davri” (XX asr boshi 1930 yil);
4. yirik eksperemental tadqiqotlarning boshlanishi va ilk nazariyalarning paydo bо‘lishi (1950-1980 yillar);
5. gender psixologiyasining jadal sur’atda rivojlanishi: eksperemental tadqiqotlar, empirik faktlarning nazariy tahlil qilinishi, ma’lum metod va metodikalarning adaptatsiyasi va maxsus gender metodikalarning yaratilishi (1990 yildan shu davrgacha).
Tadqiqotchilarning ta’kidlashlaricha, jinsiy tafovutlar aynan yoshlik chog’idanoq namoyon bо‘la boshlaydi. О‘g‘il bolalar, masalan, yoshlikdanoq mustaqillikka intilsa, qiz bolalar о‘zaro bog‘liqlikka, kimlar bilandir birga bо‘lishga intiladi. Agar о‘g‘il bola kо‘proq kо‘pchilik ishtirok etadigan о‘yinlarni afzal kо‘rib, kо‘chaga chopsa, qizlar kichikroq tengqurlar guruhida jipslikda о‘ynashni, о‘yin chog‘ida ham bir-birlariga hamdardlik kо‘rsatish, tushunishga intiladi, agressiya ular muloqotida kam bо‘ladi

E’tiboringiz uchun raxmat