Оғиз бўшлиғи аъзолари ва юз-жағ соҳалари тўқималарини

Электр токидан куйиш 
Болаларда юз-жағ соҳаси тўқималарининг электр токидан куйиши ҳамма 
куйишларнинг 6-7% ташкил қилади. Болаларда юз-жағ юмшоқ тўқималари юпқа, 
303 

---

суяклар қаршилиги баланд бўлганлиги туфайли куйиш майдони чегараланган, 
аммо чуқур бўлади. 
Клиник манзараси
куйишнинг хилма хил умумий ва маҳаллий белгилари 
билан кечади. Бола организмидан ўтган ток биринчи навбатда юрак қон-томир, 
асаб ва нафас олиш тизимлари фаолиятини издан чиқаради. 
Электрокининг организмга таъсири натижасида юзага келадиган 
ўзгаришлар қуйидаги тўрт хил клиник даражага ажратилган: 
1-
даражада–мушаклар 
титраб–қақшаб 
қисқаради, 
бола 
ҳушини 
йўқотмайди; 
2-
даражада–мушаклар титраб–қақшаб қисқаради, бола ҳушидан кетади, 
аммо нафас олиш актлари ва юрак уриши сақланган бўлади; 
3-
даражада–ҳушидан кетади, нафас олиш ҳаракатлари ёки юрак уриши 
тўхтайди; 
4-
даражада–тўсатдан клиник ва биологик ўлим юзага келади. 
 
Электр токидан куйиш турлари 
1.
Контактдан куйиш (чин электр куйиши). 
2.
Электр чақмоғидан куйиш. 
3.
Иккиламчи термик куйиш. 
4.
Аралаш ва қўш куйишлар. 
Электр токидан куйишнинг бир қатор ўзига хос ҳусусиятлари 
қуйидагилардан иборат: 
1. Куйиш майдони электр токини ўтказувчи юзага боғлиқ – у нуқтадек 
тешик(ток белгиси)дан то катта майдонни эгаллаган ярагача бўлиши мумкин. 
2. Теридаги «ток белгиси» оғриқсиз, қуруқ, кулранг-оқимтир, ёки жигар 
ранг тусдаги чегараланган яра бўлиб, атрофдаги соғлом тўқимадан кескин 
ажралиб туради. 
3. 
Электр токидан куйиш доимо чуқур бўлади, ток терини, тери ости ёғ 
қатламини ва мушакларни суяккача куйдиради. 
304 

---

4. 
Ток тери (кичик майдон)дан кириб, тери ости қатламларида ён 
томонлама тарқалади ва ката кенг майдонни эгаллайди. 
5. 
Тўқималарнинг электр токига қаршилик кўрсатиш ҳусусияти ҳар хил 
бўлганлиги сабабли, қон билан таъминланишнинг бузилиши ҳам турли даражада 
бўлади. 
6. 
Чуқур жойлашган тўқималарнинг зарарланиши натижасида заҳарланиш 
(
интоксикация) белгилари пайдо бўлади. 
7. 
Иккиламчи инфекция ривожланиши боис чуқур абсцесс ва флегмоналар 
юзага келади. 
8. 2–
4 ҳафтадан сўнг йирик қон томирларидаги эрозияга учраган 
соҳалардан, кечиккан қон кетиши кузатилади. 
9. 
Юз соҳасида электрдан куйши туфайли пайдо бўлган яра кам оғриқли 
бўлади ёки оғриқ умуман сезилмайди. 
10. 
Куйган тўқима атрофида шиш ва қизариш бўлмайди. 
11. 
Яра йирингли инфекцияга мойил бўлмайди. 
12. 
Электр токи таъсирида юзага келган трофик ўзгаришлар регенерация 
жараёнини сусайтиради.