Оғиз бўшлиғи аъзолари ва юз-жағ соҳалари тўқималарини

Электр токидан куйиш вақтида кўрсатиладиган шошилинч ёрдам
қуйидагиларни ўз ичига олади:
1) Ҳар қандай усул билан токни узиб ташлаш (албатта, ҳусусий эҳтиёт чо-
раларини кўрган ҳолда). 
2) 
Мустақил равишда нафас олиш ва юрак уриши тўхтаган бўлса, зудлик 
билан жонлантириш чоралари кўрилади: юракнинг ёпиқ массажи, «оғиздан-
оғизга», «оғиздан –оғиз – бурунга» усулида сунъий нафас олдириш. 
3) Электр токидан куйишнинг клиник даражасидан қатъи назар, бемор 
реанимация бўлимига ётқизилиши шарт. 
4) Маҳаллий даволаш чоралари термик куйишда кўрсатиб ўтилган усуллар 
каби ўтказилади. 
 
305 

---

Музлаш (совуқ олиши) 
Болаларда совуқ олиш ҳолати камдан кам учрайдиган ҳодиса бўлиб, 
қишлоқ шароитида яшовчи болаларда кўпроқ учрайди. 
Музлашга бола организмининг чидамсизлиги, тўқималарнинг юқори 
гидрофиллик ҳусусияти бир томондан, юпун кийиниш, нам ўтиши, катталарнинг 
бепарволиги иккинчи томондан, бунга сабаб бўлади. Музлаш – ўта паст ҳарорат 
таъсирида юзага келади. Совуқ юзнинг бўртиб чиққан қисмлари: бурун, қулоқ, 
ёноқ ва лунжни музлатади. Қулоқ ва бурун тоғайлари совуққа айниқса чидамсиз 
бўлади. Агар терида кичик бир шикаст бўлса, совуқдан биринчи навбатда тоғайда 
перихондрит ривожланади ва у узоқ давом этиб, қулоқ ва буруннинг шаклини 
ўзгартириб юборади. 
Юз суяклари камдан-кам музлайди. Болалар музлаган темир жисмларни 
оғизларига олганларида лаблар ва тилни совуқ олдиришлари мумкин. Агар 
организмдаги табиий терморегуляция жараёни бузилса, юқори намлик шароити ва 
мўътадил ҳароратда ҳам тўқималар музлаши мумкин. 
Паст ҳарорат тўқималарга чуқур таъсир кўрсатади. Музлаш вақтида 
тўқималарда содир бўладиган патологик ўзгаришлар қуйидагилардан иборат:
а) тўқималарда гипотермия даври
(яширин, клиник белгиларсиз кечади). 
Беморлар бу даврда музлаган соҳада санчиқ, ачишиб оғриш, кейинчалик оғриқни 
сезмасликдан шикоят қиладилар. Кўпчилик совуқ олганини билмай қолади. Шу 
даврда тери оқариб, устидаги ҳарорат пасаяди ва бемор оғриқни сезмай қолади;