Odilqoriyev X. T

Qonunchilik tizimining gorizontal tuzilishi sohaviy (tarmoq)

tasniflash bo‘lib, huquqiy tartibga solishning predmeti, ya’ni ijtimoiy munosabatlar yo‘nalishi va mazmuniga asoslanadi. Bu mezonga muvofiq, huquq tarmoqlari-

ga mos keluvchi qonunchilik tarmoqlari ajratiladi (masalan, konstitutsiyaviy huquq – konstitutsiyaviy qonunchilik, fuqarolik huquqi – fuqarolik qonunchi- ligi, jinoyat huquqi – jinoyat qonunchiligi, mehnat huquqi – mehnat qonun- chiligi, ma’muriy huquq – ma’muriy qonunchilik). Har bir huquq tarmog‘iga mos ravishda qonunchilik tarmog‘i shakllanadi, masalan, fuqarolik protsessual huquqiga – fuqarolik protsessual qonunchiligi mos keladi, yer huquqiga – yer qonunchiligi muvofiq bo‘ladi.

Qonunchilik tizimining vertikal (pog‘onama-pog‘ona, iyerarxik)

tuzilishi davlat hokimiyati organlarining vakolatiga ko‘ra pog‘onama-pog‘ona joylashuvini va normativ-huquqiy hujjatlarning yuridik kuchiga ko‘ra joylashu- vini aks ettiradi. Normativ-huquqiy hujjatlar tizimi markazida Konstitutsiya tu- radi, undan so‘ng konstitutsiyaviy qonunlar, joriy qonunlar, Prezident farmon- lari, hukumat qarorlari, vazirlik va davlat qo‘mitalarining normativ hujjatlari, mahalliy davlat hokimiyati organlarining normativ hujjatlari joylashadi. Sanab o‘tilgan hujjatlarning mana shu joylashuvi ularning yuridik kuchini ham aks ettiradi. Barcha normativ-huquqiy hujjatlar mamlakatimizda eng oliy yuridik kuchga ega bo‘lgan Konstitutsiyaga mos bo‘lishi shart. O‘zbekiston Respub- likasi Konstitutsiyasining 16-moddasining ikkinchi qismiga muvofiq, birorta ham qonun yoki normativ-huquqiy hujjat Konstitutsiya normalari va qoidalari- ga zid kelishi mumkin emas.