Одилхон қори Юнусхон ўғли ҚЎшничилик ҳАҚлари ва одоблари



Download 1,25 Mb.
Pdf ko'rish
bet6/52
Sana23.02.2022
Hajmi1,25 Mb.
#159327
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   52
Bog'liq
d21bb973d3ece32a074b94ae232b4f8d

ҚЎШНИЛАРНИНГ ДАРАЖА 
ВА МАРТАБАЛАРИ
Қўшнилар асосан уч хил бўлади: 
1. Мусулмон, қариндош қўшни. Бундай 
қўшниларнинг ҳақи уч томонлама собит бўлади. 
Қўшничилик ҳаққи, мусулмонлик ҳаққи ва 
қариндошлик ҳаққи. 
2. Қариндош эмас, лекин мусулмон қўшни. 
Бунинг ҳақлари икки томонлама: қўшничилик ҳақи 
ва мусулмонлик ҳақи. 
3. Муслулмон бўлмаган қўшни. Бундай қўшнида 
фақат қўшничилик ҳуқуқи мавжуд. Салафи 
солиҳларимиз мусулмон бўлмаган қўшниларининг 
ҳам ҳақ-ҳуқуқларига риоя қилишган, уларга эҳсон 
ва илтифотлар кўрсатишган. Бу ҳақда келган 
ривоятлар жуда ҳам кўп ва хилма-хилдир. Абдуллоҳ 
ибн Умар разияллоҳу анҳу ҳар доим қўй сўйганида 
гўштидан ўзининг яҳудий қўшнисига ҳам беришни 
буюрар экан. Бошқа саҳобийлардан ҳам шу каби 
ривоятлар етиб келган.
Жобир разияллоҳу анҳудан ривоят [7]: Набий 
алайҳиссалом дедилар: 
“Қўшнилар уч хил бўлади: 
биринчиси, битта ҳақи бўлган қўшни бўлиб, бу 
қўшниларнинг ҳақи энг оз даражада бўлган 
тоифасидир. Кейингиси иккита ҳақи бўлган 
қўшни. Яна бири учта ҳақга эга қўшни бўлиб, бу 
қўшниларнинг ҳақи энг кўп бўлганидир. Битта 
ҳақга эга қўшни бу ўртада қариндошчилиги 


19
бўлмаган мушрик қўшнидир. Унда фақатгина 
қўшничилик ҳақи бор. Иккита ҳақи бўлган қўшни 
бу (қариндош бўлмаган) мусулмон қўшнидир. Унда 
мусулмонлик ва қўшнилик ҳақлари мавжуд. Учта 
ҳақга эга бўлган қўшни эса, мусулмон, қариндош 
қўшнидир. У мусулмонлик ҳақи, қўшничилик 
ҳақи ва қариндошлик ҳақларига эга” (Баззор 
ривояти).
ҚЎШНИЧИЛИК ЧЕГАРАСИ
Қўшничилик чегарасини белгилашда уламолар 
бир-биридан фарқли бўлган бир неча хил фикрларни 
илгари сурадилар. Салафи солиҳларимизнинг 
баъзиларидан, жумладан, Ойиша онамиз (Аллоҳ у 
кишидан рози бўлсин) ва Ҳасан Басрийдан (Аллоҳ 
у кишини раҳматига олсин): “қўшничиликнинг 
энг охирги чегараси қирқта хонадон бўлади”, деган 
сўзлар нақл қилинган. Авзоъий ва Ибн Шиҳобга кўра 
“ҳар тарафдан қирқта хонадон қўшни бўлади”
7
. Каъб 
ибн Молик разияллоҳу анҳудан ривоят қилинган 
ҳадисда келишича [8], бир киши Набий соллаллоҳу 
алайҳи ва саллам ҳузурларига қўшнисидан шикоят 
қилиб келиб: “Мен бир қавмнинг маҳалласига 
кўчиб келдим. Лекин, ҳаммадан кўра кўпроқ 
қўшниларимнинг энг яқини менга азият бермоқда”, 
- деди. Шунда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи 
ва саллам асҳобларидан Абу Бакр, Умар ва Али 
розияллоҳу анҳумларга масжидларнинг эшигига 
бориб: 

Download 1,25 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   52




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish