Oddiy foizlar-kreditorni qarzdozga ma’lum miqdordagi pulni belgilangan muddatda qarzga berganligi natijasida oladigan daromadini hisoblash usulidir

Sodda foizlar

Oddiy foizlar-kreditorni qarzdozga ma’lum miqdordagi pulni belgilangan muddatda qarzga berganligi natijasida oladigan daromadini hisoblash usulidir.
2000000 so’m 3 yilga qarzga olinmoqda. Bunda kreditor tomonidan har yil 17 foiz stavkasi belgilandi. Bu holda 1 yildan so’ng 0.17∙2000000 so’m , 3 yildan so’ng esa qo’shimch mablag’
0.17 ∙2000000 ∙3=1020000so’m to’lanishi lozim
2
Bu misoldan quyidagi oddiy foizlar formulasi kelib chiqadi.
Crn
I = 100
Bu yerda C-dastlab olingan qarz miqdori, I-C miqdordagi pulni ishlatgani uchun qarzdorning kreditorga to’laydigan foiz to’lovi, r- har yilga belgilangan
foiz stavkasi , n-yillar soni
3
1-misol
8000000 so’m yiliga 7 foiz stavkasida 18 oyga olingan
bo’lsa,foiz to’lovini hisoblang.
C=8000000, r=7%, n=1.5 yil
I=8000000 ∙ 0.07 ∙ 1.5=840000
2-misol
Kreditor tomonidan foiz stavkasi har yilga
8% deb belgilangan. Tadbirkor 4 yil ichida olingan qarzni va foiz to’loviga qo’shimcha
1600 AQSH dollorini to’ladi va qarzdan qutuldi. Tadbirkor qancha miqdorda qarz olgan edi.
I=1600, r=8%, n=4
1600=C ∙0.08 ∙4 bundan
C=5000(AQSH dollori)
Murakkab foizlar
Agar 6000 AQSH dollori miqdorida qarz yillik murakkab foiz stavkasi 8% bilan 3 yilda to’lash sharti bilan olingan
bo’lsa,kreditor tomonidanolinadigan daromad qancha bo’ladi?

yil	Qarz	Foiz to’lovi=I	Balans(1)+(2)
1	$6000,00	$6000 ∙ 0,08 ∙ 1=$480,00	$6480,00
2	$6480,00	$6480,00 ∙ 0,08 ∙ 1=$518,40	$6998,00
3	$6998,00	$6998,00 ∙ 0,08 ∙ 1=$559,87	$7558,27

Demak, 6000 AQSH dollori miqdoridagi qarzdan qutulish uchun 3 yil mobaynida 7558,27
AQSH dollori miqdoridagi to’lovlarni amalga oshirish zarur. Bunda kreditor
$7558,27- $6000= $1558,27 miqdorda daromad oladi. Bu daromad umumiy Murakkab foiz to’lovi (Ustama foiz) deb yuritiladi.
Agar qarz bir necha yilga berilgan bo’lsa,yakuniy balans quyidagicha hisoblanadi:
r
А=С(1+ )ⁿ
100
bu yerda A-yakuniy balans,C-dastlab olingan qarz miqdori,r-har yilga belgilangan foiz stavkasi,n –yillar soni

• 
  Misol
  
• 
  Agar 10000 AQSH dollori miqdorida qarz yillik murakkab foiz stavkasi 6% bilan 1 yilda choraklarga bo’lib to’lash sharti bilan olingan bo’lsa,kreditor tomonidan olinadigan daromad qancha bo’ladi?