Odam anatomiyasi odam organizmining shakli va tuzilishini uning taraqqiyoti va vazifasiga bog’lab o’rganadigan fandir

So’rg’ichsimon 
kanal 
(canaliculus 
mastoideus) 
bo’yinturuq 
chuqurchasidan boshlanib, nog’ora-so’rg’ichsimon tirqishga ochiladi. Undan 
adashgan nervning quloq shoxi o’tadi.
Yangi tug’ilgan bola chakka suyagi o’zaro tog’ay qatlam bilan ajragan 
to’rt alohida: palla, nog’ora, so’rg’ichsimon va toshsimon qismlardan iborat. 
Pallasi nozik, yupqa tashqi va ichki zich qatlamdan iborat bo’lib, g’ovak 
moddasi takomillashmagan. Bigizsimon o’simta bola tug’ilishidan avval va 
ikki yoshda paydo bo’ladigan ikkita suyak nuqtasidan suyaklanadi. 
Piramidaning so’rg’ichsimon qismi yaxshi takomillashmagan bo’lib, 
so’rg’ichsimon o’simta yo’q. Uch yoshgacha suyak bir tekis o’sadi. Nog’ora 
qismi o’sib, tashqi eshituv yo’lini suyak qismini hosil qiladi. Bolalikning
birinchi davrida nog’ora qismi tuzilishi tugallanib kattalarnikiga o’xshash 
ko’rinishga ega bo’ladi. Palla qismida bo’g’im yuzasi va do’mbog’i hosil 
bo’ladi. Piramidani so’rg’ichsimon qismi kichik bo’lsada, so’rg’ichsimon g’or 
tomonidan g’ovaklar paydo bo’la boshlaydi. Bolalikning ikkinchi davrida suyak 
relefi kuchayib suyak qismlarining birlashishi tugaydi. Balog’at davrida uning 
shaxsiy va jinsiy xususiyatlari paydo bo’ladi. 
9 
1.Anatomya chelоveka T-1. Pod.red. M.R.Sapina. M.2001 y. 
2.D.A. Jdanov. Lekstsii po funksionalnoy anatomii cheloveka. M.1979 y. 
3. I.I.Bobrik, V.I. Minakov. Atlas anatomii novorojdennogo. Kiev 1990 
y. 
4.Osnovi anatomii rebenka po vozrastnim periodam. Perm. 1991y 
5. A.G’. Ahmedov, S.A. Asamov. Suyaklar tizimining tarraqqiyoti va 
yoshga qarab o’zgarishi. Toshkent. 1995 y.

---

6.A.G’ Ahmedov. Odam anatomiyasi. Toshkent 2005 y. 
7.F.Bahodirov. Odam anatomiyasi. Toshkent 2005 y 
10 
Vegetativ nerv tizimi µa³ida ma’lumotlar. Simpatik va parasimpatik