qovurg’alarni kutarib nafas olishda ishtirok etsa, ichki mushak qovurg’alarni
tushirib nafas chiqarishda ishtirok etadi.
Uncha ko’p bo’lmagan qovurg’a osti mushaklari bitta-ikkita qovurg’a
tashlab
yuqoridagisiga birikadi. Qisqarganda qovurg’alarni tushirib nafas chiqarishda
ishtirok etadi.
Ko’krakning ko’ndalang mushagi qovurg’alarning tushirib nafas chiqarishda
ishtirok etadi.
Yangi tug’ilgan bolada nafas olish qorin bilan kechgani uchun
qovurg’alararo mushaklar kuchsiz va yaxshi takomillashmagan bo’ladi.
8
Ko’krak bilan nafas olishga o’tilganidan so’ng qovurg’alararo
mushaklar ko’payib qalinlashadi. Ayrim mushaklarning ko’ndalang diametri
12 yoshlarga borib 5-6 marta kattalashadi.
Qorin mushaklari
Qorin mushaklari topografiya nuqtai nazaridan uch guruhga: qorinning yon
devori, qorinning oldingi devori va orqa devori mushaklariga bo’linadi.
Qorinning yon devorida uch qavat joylashgan yassi mushaklar bo’lib,
ularning oldingi qismlari keng pay aponevroz hosil qilib, o’rta chiziqda o’zaro
birikadi yo’nalishi jihatidan qarma-qarshi bo’lgan, amma faoliyat jihatidan
sinergist bo’lgan qorinning tashqi va ichki qiyshiq mushaklari, hamda qorinning
ko’ndalang mushagi kiradi.
Tashqi va ichki qiyshiq mushaklar qisqarganida qovurg’alarni tushirib,
umurtqa pog’onasini bukadi, qorin bosimini oshiradi. Ko’ndalang
mushak esa
qovurg’alarni oldingi o’rta chiziqqa tortadi va qorin bosimini oshiradi.
Qorinning oldingi devorida qorinning to’g’ri mushagi va piramidasimon
mushak joylashgan. Qorinning to’g’ri mushagi 3-4 yerida ko’ndalang yo’nalgan
pay belbog’lar bilan bo’linib turadi. Buning natijasida mushakning ayrim
qismlari alohida qisqarishi mumkin. Bu mushak qisqarganida umurtqa
pog’onasini bukadi va qovurg’alarni pastga tortadi.
Piramidasimon mushak doimiy bo’lmay qorining oq chizig'ini taranglaydi.
Qorinning orqa devorida belning kvadrat mushagi bo’lib, u ikki tomonlama
qisqarganda umurtqa pog’onasini tik tutishda ishtirok etadi.
Yangi tug’ilgan bolaning qorin
mushaklari kam rivojlangan, yupqa va
nozik bo’lib, bir-biridan qiyin ajraladi. Mushak qismi aponevrozga bilinmasdan
o’tib ketadi. Aponevrozlari keng va nozik. Tashqi qiyshiq mushakning mushak
qismi nisbatan qisqa. Qorin ichki
qiyshiq mushagining pastki undan
(m. cremaster) ajrab chiqadigan qismi tolalari
yaxshi taraqqiy etgan. Qorin ko’ndalang mushagining mushak qismi
aponevrozga bilinmasdan o’tgani uchun yarimoysimon chiziq yaxshi
bilinmagan. Bolalarda ko’ndalang fastsiya yupqa, qorinparda oldi yog’ to’qimasi
yo’q bo’lgani uchun ko’ndalang fastsiya qorinpardaning parietal varag’iga
bevosita tegib turadi. Yog’ kletchatkasi 2 yoshlarda paydo bo’lib,
asta-sekin
ko’paya boradi.
9
Qorin to’g’ri mushagining pay belbog’lari yosh bolalarda yuqori
joylashgan. Qorin mushaklarining tez o’sishi bola yuraboshlagan davrdan
boshlanadi. Ularni mushak qismi ko’payib aponevrozlari mustahkamlanadi.
Do'stlaringiz bilan baham: