Oda miyli k mul ki ( I qis m) Tohir Malik 1 library ziyonet uz/ Odamiylik mulki (I- qism)

Oda miyli k mul ki ( I - qis m)
Tohir Malik
57 
library.ziyonet.uz/ 
uchun salomni oshkora beringiz va bir-biringizga jahl qilishdan saqlaningiz. Chunki jahl 
- tarashlaguvchidir. Ya’ni u sochni tarashlamaydi, balki dinni tarashlaydi.» 
Bu xususda hazrat Soʻfiy Ollohyor nasihat qilib derlarki: 
Kel, e moʻmin, hamisha xush inon boʻl, 
Musulmon boʻlsa har kim mehribon boʻl. 
E, moʻmin muvahhid, sen har doim musulmonlarga yaxshiliklar bilan yordam berguvchi 
boʻl. Har kishiki, musulmon boʻlsa, unga shafqatli boʻl. 
Ochilgʻaysan ani koʻrganda guldek, 
Tavozu ayla xizmatkor quldek. 
Musulmonni koʻrganingda yuzing guldek ochib, tabassum qil. Xoʻjalarning qullaridek 
tavozu bilan uning xizmatida boʻl. 
Kishilarning oʻzaro muhabbati barcha fazilatlarning debochasi sanaladi. Toʻgʻri, bunday 
muhabbatsiz ham hayot kechirish mumkin va buni yomon turmush kechirish 
hisoblamaydiganlar ham bor. Ammo bizningcha, bu kishining asta-sekin oʻlishidir. Agar 
daraxt shoxi kesilsa oʻrnidan yangi navda oʻsib chiqishi mumkin, ammo birodarlik 
muhabbati jafo arrasi bilan arralansa keyin asliday koʻkararmikin? 
Abdulloh ibn Abbos aytadilarkim: «Ne’matlar (yaxshiliklar) inkor qilinishi va rahmdillik 
uzilib qoʻyilishi mumkin, ammo koʻngillarning bir-biriga yaqinligidek narsani biz 
koʻrmadik.» Deyilmoqchikim: koʻngillarning yaqinligi mustahkam boʻlsa, inkor ham 
qilinmaydi va uzilib ham ketmaydi. Chunki odamlardan eng avval koʻtariladigan narsa -
koʻngillarning yaqinligi ekan. Mujohid ibn Jubayr deydilar: «Rasulullohning (s.a.v.) 
sahobalaridan bir kishi meni uchratib, yelkamdan ushladilar-da: «Men seni yaxshi 
koʻraman», -dedilar. Men u kishiga: «Meni sizga yaxshi koʻrsatgan Alloh taolo sizga 
ham Oʻz muhabbatini qoʻysin!» - dedim. Shunda u kishi Rasulullohning (s.a.v.) «Bir 
odam birovni yaxshi koʻrsa, yaxshi koʻrganligini uning oʻziga bildirsin», degan 
hadislarini eshitmaganimda seni yaxshi koʻrishimni oʻzingga aytmagan boʻlardim», - 
dedilar». 
Nechundir biz bu hadisga kam amal qilamiz. Ochiq aytishga uyalamizmikin? Holbuki, 
bunday muhabbat izhorini munofiqlar oʻzlariga bayroq qilib olganlar. Ishlari bitgunicha 
yaxshi koʻrishlarni tinmay takrorlaydilar, soʻng esa... 
Alhol bir rivoyat tinglamoqqa hojat sezildi: 
Bir podshoh otda sayr qilib borayotganida unga bir xayolparast gado oshiq boʻlib, ohu 
vovaylo bilan afgʻon boshlab, gʻavgʻo-toʻpalon koʻtardi. Ming turli nolalar qilib, bir 
maskanda muqim tura olmay oʻzini oʻchib qolgan gulxan kuliga bulgʻayverdi. 
Shohga bu ma’lum qilingach, u oshiqni sinamoqchi boʻldi. Otni gado tomonda yonib 
turgan gulxan sari burdi va amr qildiki: «U gumrahni sudrab keltiring va boshini uzing!» 
Gadoni sudrab keltirdilar. Shoh uni qatlga amr etdi. Bundan gado vahimaga tushib, qocha 
boshladi. Qoʻrquvdan hushi boshidan uchib har tomonga yugurardi. Mulozimlar esa uni 
quvishdan toʻxtamadilar. U lovullab yonayotgan gulxan tomon beihtiyor yugurdi va 
oʻzini yoʻqotgan holda oʻtga tushib, kuyib ketdi. 

---