Ochiq usuldagi konchilik ishlarini meyorlashtirish

Tarkibni yuklash vaqti quyidagiga teng bо‘ladi:

t_n.c=mt_s (5)

bu yerda, t_s – siklning davomiyligi, daqiqa
m – tarkibga yuklangan kovushlar soni;
, (6)
bu yerda, V_k – kovushda kon massasining xajmi, m butunligicha;
V_k=EK_e (7)
Bunda, E – ekskavator kovushining geometrik sig‘imi;
K_e - ekskavatsiya koeffitsiyenti.
Ekskavatsiya koeffitsiyenti kovushning geometrik sig‘imidan foydalanish darajasini belgilaydi va quyidagi nisbatdan hosil bо‘ladi
, (8)
Bunda, η_n – kovushning tо‘lish koeffitsiyenti;
k – kon massasini yumshatish koeffitsiyenti, kon massasining massivdan ajralish usuli va uni maydalash darajasiga bog‘liq.
Dumpkarning sig‘imi q uning yuk kо‘tarish qobiliyati va jinslarning toifasiga muvofiq qabul qilinadi.


Tarkibda dumpkarlar soni quyidagi ifodadan aniqlanadi:
, (9)
Bunda, G – yuklangan tarkib massasi,
q – dumpkarning foydali massasi;
τ – dumpkar tarasining massasi, t.
Yuklangan tarkib massasi quyidagi formula bilan aniqlanadi:
, (10)
Bunda, F_k – tortishning urinma kuchi, kgs;
F_k=1000ψP; (11)

Bu yerda ω_oˈ- lokomotiv harakatiga solishtirma qarshilik, kgs/t (ω_oˈ =6 kgs/t lokomotiv joyidan qо‘zg‘alganda; ω_oˈ =5 kgs/t uni harakatlanganda);

i_p – – rahbarlik olinuvchi podyem (kо‘tarilgan joy) (30 ‰ga teng hisob-kitobda qabul qilinadi);
p – lokomotivning tirkamali vazni
ω_oˈˈ – tarkibning haraktlanishiga solishtirma qarshilik, kgs/t (ω_oˈˈ =5 kgs/t tarkibning joyidan siljishida; ω_oˈˈ =4 kgs/t kgs/t u harakatlanganda);
ψ – – lokomotiv g‘ildiraklarining relslar bilan о‘zaro tortishish koeffitsiyenti (ψ=0,23).


Boshi berk joyda yuklashda tarkibni almashtirish uchun vaqt yuklangan vagonlarni boshi berk joyga qо‘yish uchun sarflanadigan vaqtga ortadi;
, (12)
bunda l_p – qо‘yiladigan boshi berk joygacha bо‘lgan masofa, m;
1_m – manevrlash yо‘lining uzunligi, m;
v_o – vagonlar bilan manevrlashda tarkibning haratktlanish tezligi (v_o =8 km/soat).


1-misol. EKG-8 toifali jinslarni yuk kо‘tarish qobiliyati 105 t bо‘lgan dumpkarlarga PE-150 elektrovozlar bilan otkatka qilgan holda frontal yuklashda ekskavator mashinistining bir smenada ishlab chiqarish meyorini aniqlash. Zanjirli vazni R-150 t, razminovkagacha masofa 1500 m, rahbarlikka oluvchi (tayanuvchi) qiyalik 30 ‰.

Yechish. Tortishning urinma kuchida yuklangan tarkib massasini Q aniqlaymiz,

Fk=1000ψP=1000·0,23·150=34500 kg,

Tarkibdagi dumkarlar sonini aniqlaymiz dumpkarov.