Ochiq usuldagi konchilik ishlarini meyorlashtirish

Burg‘ulash ishlari. Toshloq jinslar kо‘proq uchraydigan ma’dan konlarini qazish odatda katta xajmli burg‘ulash ishlari bilan bog‘liq bо‘ladi. Portlatish energiyasi bilan tog‘ jinslarini о‘yib chiqarishga tayyorlashda portlatish usuli bilan bо‘laklar bо‘linib ketadigan kon massasining kerakli yiriklikda bо‘lishi va ularing bir tekisda bо‘lishini ta’minlash talab etiladi, ekskavatorlar ishini qiyinlashtiruvchi ostonatoshlarni qoldirmasdan yonbag‘ir qiyaligini tо‘liq puxta ishlash, ularni bartaraf etish uchun qо‘shimcha vaqt va mablag‘lar sarflanishini talab etuvchi, hamda ekskavatorning uzluksiz ishlashi uchun zaboyda yetarli miqdorda yumshatilgan materiallarning talab qilinadigan zahirasini yaratish talab etiladi. Toshloq turdagi foydali qazilmalar birligini о‘yib chiqarish bahosini tahlil qilish shuni kо‘rsatadiki, kon ishlarining umumiy xajmida massivni о‘yib chiqarishga portlatish energiyasi (burg‘ulash va portlatish) bilan yumshatish yо‘li tayyorlash barcha pul va mehnat xarajatlarining 20-35 foizini tashkil etadi.
Tog‘ kon sanoati karyerlarida portlatiladigan quduqlarni hosil qilish uchun aylantiruvchi (sharoshechniy ) va olovli burg‘ulash dastgohlari qо‘llaniladi.
Sharoshkali burg‘ulash unumdorligi asosiy rejimli parametrlardan tashkil topgan: о‘q bosimi, quduq zaboyidan burg‘ulash mahsulotlarini jadal olib tashlashda aylanish tezligi va ular quyidagi fomula bо‘yicha aniqlanadi: , (3)
bunda R – dastgohning bir smena davomidagi unumdorligi, m;
T – smena davomiyligi, soat;
1_d – uskunaning mustahkamligi, m burg‘ulangan quduqning; n_d –burg‘alashda qо‘llaniladigan uskanalar soni;
T_skv – bitta quduqni burg‘alash vaqti, daqiqa.
Kon massasini temir yо‘l transportiga yuklashda ekskavator mashinistining ishlab chiqarish normasi (me’yori)ni aniqlash. Frontal yuklashda ishlab chiqarish me’yori quyidagi formula bilan aniqlanadi:
, (4)
Bunda, H_в – ishlab chiqarish me’yori, m³ bir /smena;
n_d – tarkibdagi dumpkarlar soni;
q – dumpkarning jinslarni toifasiga bog‘liq foydali sig‘imi, m³/bir smena;
T_on – ekskavator mashinistining tezkor ishlashi vaqti, daqiqa;
t_n.c – tarkibni yuklash vaqti, daqiqa;
t_obm - yuklangan tarkibning bо‘sh tarkibga almashtirish vaqti, daqiqa.