Ochiq usuldagi konchilik ishlarini meyorlashtirish

1 rasm. Avtosamosvalni ekskavator yuklash joyiga kelish sxemasi.


Temir yо‘l transporti ishini tashkil etish
Karyerlarda 60-70 yillargacha temir yо‘l transportidan keng foydalanilgan, keyinchalik esa, avtomombilsozlik sanoati rivojlanishi munosabati bilan ularni avtosamosvallar siqib chiqara boshladi. Hozirgi vaqtda ushbu transport turi yirik karyerlarda, kon massasini yetkazib berish masofasi 2-2,5 km dan ortiq bо‘lgan karyerlarda muvaffaqiyatli qо‘llanilmoqda. Ish jarayonida ekskavator va temir yо‘l tarkibining о‘zaro ta’sirini kо‘rib chiqamiz.
Trasportlarni hisobga olmasdan ehtimollilik (taxminiy) ish vaqti quyidagi tenglama bilan ifodalanadi
;
bunda η_i – ekskavatordan muayyan vaqt davomida foydalanish koeffitsiyenti (smenani topshirish va qabul qilish uchun turib qolish holatlari, ularni kо‘zdan kechirish va x.k. hisobga olinadi); odatda η_i=0,85÷0,90; T_sm – smenaning davomiyligi, min.
Ekskavator har bir vagon-dumpkarga tog‘ jinslari solingan kovushlarning yaxlit soni bilan yuklashni amalga oshiradi, ularning soni avtosamosvallardan foydalanish holatlarida ham ikkita shartdan aniqlanadi:
Vagonning sig‘imi ( pasport bо‘yichia) –quyidagi formula bо‘yicha
,
vagonning yuk kо‘tarish qobiliyati bо‘yicha ( pasport bо‘yicha) - quyidagi formula bо‘yicha
.
Vagonalarning haqiqiy yuk kо‘tarish qobiliyatini quyidagi formula bо‘yicha hisoblaydilar:
.
Tarkiblarni almashirish vaqtida ekskavator yuklashni amalga oshirmaydi. Smena davomida turib qolish holatlari quyidagilarni tashkil etadi
,
Bunda n_v – sastavdagi dumkarlar soni.
Avtotransportga aynan о‘xshash tarzda, temir yо‘l transporti bilan ishlaganda ekskavatordan foydalanishning tо‘liq koeffitsiyentini aniqlaymiz.
. (49)
Formuladan kо‘rinib turibdiki, ekskavatordan muayyan vaqt davomida foydalanish tarkibdagi vagonlar sonining ortishiga qarab yaxshilanadi va tarkiblarni almashtirish uchun vaqtning kо‘p sarflanishi tufayli yomonlashadi. Tarkibdagi vagonalrning soni asosan lokomotiv quvvati, vagonalarning yukkо‘tarish qobiliyati va karyer yо‘llarining profiliga bog‘liq. Poyezdlarni almashtirish uchun vaqt ekskavator pog‘onasida ishlayotgan zaboy transportining ishini tashkil etish, zaboy yо‘llarining uzunligi va poyezdalrni ishchi pog‘onalarga uzatishni tashkil etish bog‘liqdir. Bu vaqtni ikki qismga bо‘lish mumkin:
t_ob=t’_ob + t”_ob, (50)
bunda t’_ob – almashtirish punktidan ekskavatorgacha bо‘lgan ishchi pog‘ona chegaralarida poyezdlarni almashtirish uchun ketgan vaqt; t”_ob – poyezdlarning almashtirish punktiga kelishining ritmikligiga bog‘liq bо‘lgan poyezdalrni almashatirish uchun vaqt yо‘qotishlari.
Masalan. Front uzunligidagi pog‘onada L_bl 1ta ekskavator ishlamoqda (10 rasm). Poyezdlar almashtirish punktiga uzatiladi va undan ishlayotgan ekskavatorga uzatiladi. Tarkib yuklangandan keyin almashtirish punkti orqali belgilangan joyga harakatlanadi, u yerda uni bо‘sh tarkib kutib turadi (t”_ob>0).
Almashtirish vaqti ekskavatorning harakatlanishiga qarab о‘zgaradi.
dan ga ,
bunda L_ob – almashtirish punktidan zaboyning yuklash yо‘llarining boshlanishigacha bо‘lgan yо‘llarning uzunligi km; L_bl – bitta ekskavator uchun ishlar frontining uzunligi (ekskavator blokining), km; v_ob va v_bl – poyezdalrning uchastkalarda harakatlanishining о‘rtacha tezligi L_ob va L_bl, km/s; τ – poyezdlarning harakatlanishi bо‘yicha ishdan chiqish (buzilish) vaqti, s.