Очиқ ахборот тизимларида ахборот психологик хавфсизлик

Birinchidan,
ayrim katta xalqlar madaniyati tsivilizatsiya ramzi sifatida kichik 
xalqlar madaniyatining rivojlanishiga, ularning taraqqiy topishiga, jahon tamadduniga 
yaqinlashishiga yordam bermoqda. Bu, albatta, har qanday milliy madaniyat o’z ehtiyoji 

---

91 
nuqtai nazaridan jahon madaniyatiga intilishi orqali uning eng samarali, ijobiy 
jihatlarini qabul qilib, salbiy tomonlarini qabul qilishdan saqlanish kabi o’ta nozik, katta 
milliy madaniyatni, ma’rifatni va, tabiiy ravishda, axloqni taqozo etadi.
Ikkinchidan,
esdan chiqarmaslik zarurki, katta xalqlar madaniyati kichik xalqlar 
madaniyatini yutib yuborishi mumkin. Ularga kuchli mafkuraviy ta’sir o’tkazib, o’ziga 
xosligini, milliy xususiyatlarini, qadriyatga aylangan urf-odatlar va an’analarini ma’lum 
darajada poymol etmoqda.
Uchinchidan,
kichik xalqlar, jumladan, rivojlanish yo’liga chiqayotgan 
mamlakatlar jahon taraqqiyotidan orqada qolmaslik uchun uning yutuqlarini 
o’zlashtirish yo’lidan borishi tabiiy. O’z-o’zidan bunday xalqlarda jahon madaniyatiga 
intilish hissi kuchli bo’ladi. U qondirilishi qiyin bo’lgan ehtiyojga aylanadi. Jahon 
tamadduni yutuqlariga ko’r-ko’rona yondashish oqibatida esa milliy o’ziga xoslik boy 
berilib, madaniy-ma’rifiy inqirozga yuz tutilishi mumkin. Bugungi kunda bu juda 
muhim muammoga aylangan. Bunday holatni bir necha shakllarda ko’rsa bo’ladi: 
Siyosiy sohada:
Urush va tinchlik muammosi doimiy va hamisha dolzarb 
masalalardan bo’lib kelgan. Dunyoni termoyadro xavfidan qutqarish, xalqlar va 
davlatlar o’rtasida mo’’tadil siyosiy-mafkuraviy iqlimni vujudga keltirish, diniy 
ekstremizm, fanatizm, xalqaro terrorizmga qarshi kurashish, narkotik moddalar 
tarqalishiga chek qo’yish singari global muammolarni hal etishda, mintaqaviy 
mojarolarni bartaraf qilishda yuksak siyosiy madaniyat, urush madaniyatsizligidan 
tinchlik madaniyatiga o’tish jarayonida o’ziga xos munozaralar va muzokaralar 
ma’naviyatini yo’lga qo’yish XXI asrning og’riqli nuqtalaridan hisoblanadi. Ushbu 
global masalalar yuzasidan gapirar ekan, Prezident I.A.Karimov mustaqilligimizning 
ikkinchi yilidayoq BMTning 48-sessiyasida so’zlagan nutqida “Dunyo mojarolarini hal 
etishda sharqona munosabatlar ilmini egallash zarur”
1
degan fikrni bildirgan edi. Bu 
bilan notiq buyuk davlatchilik shovinizmi, katta davlatlarning kichik davlatlarga tazyiqi, 
zo’ravonlik illatlariga barham berish, dunyo muammolarini hal etishda va jahon 
ijtimoiy-siyosiy jarayonlarini yaxshilik sari burishda muzokaralar yo’lini tanlash, har 
qanday mojaroli masalalarni aql-idrok, yuksak siyosiy tafakkur va ma’naviyat orqali hal 
etish zarurligini ko’rsatgan edi. Bu bilan O’zbekiston davlati rahbari siyosiy maydonda 
mamlakatimizning sharqona axloq, odob va munosabatlar madaniyati orqali o’z siyosiy 
madaniyatini namoyon etgan edi. 
Diniy sohada.
Jahon dinlarining o’zaro integratsiyasi o’z aqidalari, diniy qoidalari 
va huquqiy me’yorlari doirasida faoliyat yuritgan holda, dunyoviy masalalar echimini 
topishga umuminsoniy qadriyatlar orqali yondashishni taqozo etadi. Dinlarning bir-
birini inkor etishi, kamsitishi, bir dinning boshqa bir din ustidan hukmronlik qilishi 
singari illatlarga barham berishni, masalaga diniy qarashlar va e’tiqodlar turlicha 
bo’lgani bilan Alloh yagona ekanligi tamoyilidan kelib chiqib yondashishni talab qiladi.