Очиқ ахборот тизимларида ахборот психологик хавфсизлик

8-mavzu. O’ZBEKISTON OMMAVIY AXBOROT VOSITALARI - 
MAMLAKAT AXBOROT-PSIXOLOGIK XAVFSIZLIGINING OMILI (2 soat
) 
Axborotning tanqidiy va ijobiy talqin etilishi, auditoriyaga ma’lumotlar etkazishda 
bunday yondashuvlar roli. Axborot bo’shlig’ini o’z axborotimiz bilan to’ldirishning 
ahamiyati. Mustaqillik davrida O’zbekiston OAVning tadrijiy rivojlanishi. O’zbekiston 
OAVning zamonaviy tizimi. Markaziy va mahalliy OAV, viloyat, shahar, tuman va 
ishlab chiqarish gazetalari, jurnallari, radio va televidenie. Matbuotning mantiqiy 
xarakteri. Umumsiyosiy gazetalar ta’rif-tavsifi. Gazetalarning o’quvchilar yoshi, jinsiga 
qarab (bolalar, o’smirlar, yoshlar, xotin-qizlar uchun), faoliyat sohalari va kasb-koriga 
(iqtisodiy, adabiy, huquqiy, sport, tibbiyot, kasaba uyushmalari, diniy va h.k.), 
qiziqishlariga (krossvordlar, hordiq chiqarish, reklama) va boshqa jihatlariga ko’ra 
ixtisoslashuvi. Mustaqil gazeta va jurnallar. Ilmiy va boshqa ixtisoslashgan (tarmoq) 
jurnalarining paydo bo’lishi respublika matbuotida yangi hodisa ekanligi. 
Radio va televidenie dasturlarining farqlanishi (differentsiyatsiyasi). Televidenie va 
radioning 1, 2, 3, 4-kanallari ta’rif-tavsifi. O’zbekistonning butun aholisi 
teleko’rsatuvlar va radioeshittirishlar bilan qamrab olinganligi. Vatanimiz OAVning 
yaxshi yozish, sifatliroq ko’rsatuvlar va eshittirshlar tayyorlash, voqea-hodisalarga 
zudlik bilan munosabat bildirish, ularni yaxshiroq sharhlash borasidagi vazifalari. 
O’zbekiston OAV millat ma’naviy-ruhiy xolatining himoyachisi ekanligi. 
Mamlakat aholisini nekbinlik ruhida tarbiyalash. Aholini OAVning zararli ta’siridan 
asrash. Jurnalistika ishi odobining hozirgi bosqichdagi ahamiyati. Auditoriyaning 
OAVdan kutgani. OAVning auditoriyani barcha yangiliklardan, jumladan favqulodda 
hodisalardan xabardor qilish vazifalari. Axborot-psixologik xavfsizlikni ta’minlashning 
tanlama xarakteri, auditoriyaning har qaysi tabaqasiga kerakli materiallar o’ziga xos 
hajmi, mazmuni, muntazamligi, sifatiga ega bo’lishi lozimligi. 
Axborot-psixologik xavfsizlik uslubiyatini shakllantirish zarurligi, auditoriyaning 
o’zini axborot foydali va zararli ekanligini ajratib olishga o’rgatish. Vatanimiz 
OAVning auditoriyaga yaqinligi va uning ishonchli vakillari ekanligi. Interfaol 
aloqalarni rivojlantirish zarurligi. Ikkala ochiq tizim – OAV va inson psixikasining
o’zaro aloqadorligi. Media xavfsizligining huquqiy va axloqiy asoslari. Mediata’lim 
tizimi. Muharrirlarning o’z-o’zlarini haddan tashqari tsenzura qilishlari ehtimoliy salbiy 
oqibatlardan o’zlarini himoya qilish shakli ekanligi.