Очиқ ахборот тизимларида ахборот психологик хавфсизлик

6-mavzu. O’ZBEKISTON FUQAROSINING PSIXOLOGIK HIMOYASI VA 
O’Z-O’ZINI MUHOFAZA ETISHI (2 soat) 
Shaxsning 
axborot-psixologik 
ximoyalanganlik 
tushunchasi. 
Inson 
– 
ijtimoiy-siyosiy, ijtimoiy-iqtisodiy va madaniy-ma’naviy tizimning asosi va bosh 
bo’g’ini. Inson psixologik holatining uning bilimiga, dunyoqarashi, g’oyalari, dini, 
e’tiqodiga, jamoaviy tuyg’usi, mas’uliyati, moddiy ahvoliga, talablari qondirilishiga va 
h.k. masalalarga bog’liqligi. Axborot asri shaxsining axboriy-ma’naviy mustaqilligi. 
Axborot bilan ishlashda shaxslar erkinligi. Shaxsiy saytlar sonining misli ko’rilmagan 
darajada o’sishi. 
Inson ongi uchun kurash geosiyosatning yo’nalishi sifatida. Axborot manbalarining 
to’g’ridan-to’g’ri shaxslar bilan ishlashi axborot asrining qonuniyati ekanligi. Axborot 
bilan bevosita shaxsning o’ziga yuzlanish imkoniyatlarining keskin oshganligi. Shaxs 
psixologiyasi ochiq tizim sifatida. Shaxs psixologiyasida ongli va ongsiz unsurlar 
nisbati. Shaxs axborot-psixologik ta’sir o’tkaziladigan bosh ob’ekt va axborot 
tajovuzidan himoya qilinadigan sub’ekt ekanligi. Shaxsga axborot-psixologik ta’sir 
o’tkazish yo’llari va shakllarining ko’pligi. 
Axborot tahdidlarining turlari va mazmunidan, ahamiyatidan shaxsning etarli 
darajada xabardor emasligi, axborot tajovuzi oldida uning amalda ojizligi. Shaxs o’zi 
yakka holda axborot tajovuzidan saqlanishi imkonsiz ekanligi. Shaxsning o’z 
qadriyatlari mo’ljalini yo’qotib qo’yishining salbiy oqibatlari. Shaxsning hayotiy 
dasturlari, qadriyatlari, motivlari, maqsadlari, xususiyatlarini parokanda qilib yuborish
axborot vositasida ta’sir o’tkazishning maqsadi ekanligi. Davlat va jamiyat tomonidan 
shaxsning himoya qilinishi zarurligi. 
Shaxsni himoyalashning oila, jamoa, ishlab chiqarish, jamiyat va davlatga oid 
shakllari. Shaxsni xalqaro va ichki OAVdan himoya qilish ehtiyoji. Milliy mafkura va 
asli-nasliga, ajdodlariga o’xshashi
(identifikatsiya) shaxsning jamiyat tomonidan 
himoya qilinishining asosiy shakllari sifatida. Shaxsning o’z jonajon tamadduni 
muhitidagi psixologik ahvoli. Shaxsning o’z-o’zini himoya qilishidagi sakkizta bazaviy 
mexanizm: almashtirish, proektsiya, kompensatsiya, regressiya, bostirish, inkor etish, 
reaktsiya va intellektuallashtirish. Shaxsning o’z-o’zini himoya qilishidagi psixologik 
algoritm.