O zbekiston respublikasi sogliqni saqlash vazirligi toshkent pediatriya tibbiyot instituti



Download 10,21 Mb.
Pdf ko'rish
bet36/202
Sana10.07.2022
Hajmi10,21 Mb.
#772989
1   ...   32   33   34   35   36   37   38   39   ...   202
Bog'liq
@MEDBIBLIOTEKA GISTOLOGIYA E.Tursunov 1-qism.

Л п и к ал кием
С е к р е т е р
гр а н у л а л а р
Г о л ж и
к о м п л е к с и
Доналик
эндоплазматик
тур
Я д р о
Базал кием
26 -rasm . E k z o k rin o tsitn in g (sc ro lsit) u ltra m ik ro sk o p ik tu zilish i


Ошстппт 
Лраяли
Мавтмммкл
27-rasm . S ck rcto r o x irg i b o 'lim la r va u lard ag i c k z o k rin o tsitlar
Jadval -1
E n d o k rin o tsitla r
E k z o k rin o tsitla r
1. E n d o k rin a 'zo lar hosil 
q ilad ilar
2. S ek retin i in tcrstitsiy , q o n , 
lim fa to m irig a quyadi.
3. S c k rc to r d o n ach alari h u jay ra 
sito p la z m a sid a tarqoq yotadi.
4. Q o n , lim fa to m irlarig a tcg ib
tu rad i
5. E n d o d c rm a , m e z e n x im a d a n
ta ra q iy etadi
1. E k z o k rin a 'zo lar h o sil qiladi.
2. S e k re tin i b o 'sh liq , chiq aru v
n ay ig a quyadi.
3. S ek ret d o n ach alari h u jay ra 
sito p lazm asi ap ik al qism id a 
y otadi.
4. H u ja y ra la r b azal m cm b ran a 
u stid a yotadi.
5. E k to d e rm a va cn d o d c rm a d a n
taraq q iy etadi.
lm puls hosil qiluvchi va impuls o'tkazuvchi hujayralar
lm p u ls h o sil q ilu v ch i va uni o 'tk a z u v c h i h u ja y ra la rg a nerv to 'q im asid ag i 
n c y ro n la r (n c y ro tsit, n cy ro n ) va y u ra k d a g i a tip ik h u ja y ra la r kiradi. N cy ro n la r 
n erv lo 'q im a si (n e rv tiz im i)n in g aso siy h u ja y ra la ri h iso b la n a d i.) N e y ro lsitla r 
im p u ls o 'tk a z ish b ilan h a m m a a 'z o la r fu n k siy a la rin i b o sh q a rib tu rad i va 
o rg a n iz m n in g yaxlit bir b u tu n liin i la'm in lay d i.
N ev ro n -n crv h u ia v ra sin in g tu z ilis h i. N c y ro n - n e rv h u ja y ra si b o 'lib , tana, 
o 'sim ta va nerv o x irlarid an ta s h k il to p g an (28-rasm ).
57




к
\

1

\
\ \ 
I
_________\__________ 
Х 
А Л Л
JUUU
j
28- rasm. N cyronning tuzilishi. l.N cyron tana^i. II. N crv o'sim tasi
III. N crv oxiri
Ncrv hujayralari ncrv tizim ning asosiy, m axsus vazifasini o'tovchi 
hujayralari bo'lib, ularning kattaligi va shakli ncrv tizim ining turli qism larida 
turlichadir. N cyrotsitlar kattaligi 4-6 m km dan (m iyachaning donador qavati), 
100-300 m km gacha (bosh m iya po'stloq qism ining yirik Bets hujayralari) 
bo'lishi m um kin.
N cyron tanasi va o'siqlari ustini ncyrolcm m a (plazm olcm m a) qoplaydi. 
N cyron 
plazm olcm m asi 
im puls 
hosil 
qilish 
qobilyatiga 
cga, 
plazm olcm m adagi oqsillar ion kanalchalarini (Na+ va K + kanallari) hosil 
qiladi. Tinchlik davrida m cm brana potcnsiali -60-70 M v ga tcng. Bu vaqtda 
Na+ 
va 
K + 
kanallari 
berk 
bo'ladi. 
Ta'sirot 
vaqtida 
N a+ 
ionlari 
plazm olcm m adan sitoplazm aga kiradi, K+ ionlari tashqariga chiqadi va 
dcpolyarizatsiya yuzaga kcladi. Bu bilan m cm brana potcnsiali o'zgaradi, 
harakat 
potcnsiali 
ya’ni 
im puls 
paydo 
bo’ladi. 
Shu 
tariqa qo'shni 
plazm olcm m ada ham o'zgarish chaqiriladi va plazm olcm m a bo'ylab impuls 
harakat qiladi. 
.
N cyron sitoplazm asida m axsus ipsim on tuzilm alar-ncyrofibrillalar bo'lib, 
ular hujayra ncyroplazm asida tartibsiz, ncrv o'sim talarida csa bo'ylam a, bir- 
biriga paralcl joylashadilar. U lar hujayra sitoskclctini hosil qilish bilan birga, 
ncrv o'sim talariga m oddalarni lashishda ham ishtirok ctadidar. Neyrofibrillalar
6-10 
nm
diam ctrdagi 
ncyrofilam cntlardan 
va 
25 
nm
diam ctirdagi 
m ikronaychalardan iborat. N eyrofibrillalar im puls o'tkazadi dcgan ilgarigi 
tushunchalar xozirgi vaqtda tasdiqlanm agan.
H ujayra sitoplazm asi - ncyroplazm ada ko'proq yadro atrofida joylashgan 
tigroid m oddalar bor (N isslya substansiyasi dcyiladi). Bu m oddalar yuqori 
bazofillikka cga bo'lib, clcktron m ikroskop ostida ko'plab ribosom alar tutuvchi 
donador cndoplazm atik to'rdan tuzilganligi aniqlangan.


N cyron yadrosi katta bo'lib, hujayra m arkazida joylashadi, xrom atin kam
bo'lgani uchun och rangga bo'yaladi. (29-rasm). Yadrochaning yonida 
donacha-xrom atin joylashgan bo'lib, u faqat ayollarda uchraydi va jinsiy 
xrom atin deyiladi, uning diam ctiri 1 m km ga tcng.

Download 10,21 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   32   33   34   35   36   37   38   39   ...   202




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish