O `zbekiston Respublikasi Sog`liqni saqlash vazirligi Toshkent farmatsevtika instituti Farmatsevtik kimyo kafedrasi dori vositalarining instrumental tahlil usullari fanidan o`quv-uslubiy majmua

LABORATORIYA MASHG`ULOT UCHUN MATERIALLAR

1. 
   LABORATORIYA MASHG`ULOTI.
   

INSTRUMENTAL TAHLIL USULLARIN BAJARISHDA XAVFSIZLIK QOIDALARIGA RIOYA QILISH CHORA TADBIRLARI. DORI VOSITASINING QAYNASH VA SUYUQLANISH HARORATINI ANIQLASH.
Laboratoriyamashg‘ulo-tining rejasi
1. Instrumental tahlil usullari faniga kirish, laboratoriya jihozlari, tahlil usullarini bajarishda xavfsizlik qoidalariga rioya qilish chora tadbirlarihaqida tushuncha.
2. Dori vositasining qaynash haroratini aniqlash.
Mashg’ulotmaqsadi:TalabalargaInstrumental tahlil usullarifanihaqidatahliluchunlaboratoriyajihozlarinitayyorlash, tahlil usullarini bajarishda xavfsizlik qoidalariga rioya qilish chora tadbirlarini,dori vositasining qaynash haroratini aniqlashnio’rgatish.
Laboratoriya mashg’ulotini bajarish davridakutilayotgan natijalar:
- Instrumental tahlil usullari fani to‘g‘risidatushuncha;
- tahlil usullarini bajarishda xavfsizlik qoidalarinibilish;
- Dori vositasining qaynash haroratini aniqlashni o’rgatiladi;
Laboratoriya mashg`ulotlarini o`tkazish uchun zarur asbob-uskunalar:Darslik, ma’ruza matni, o‘quv qo‘llanmalar, dori vositasining qaynash haroratini aniqlashapparati, voronka, probirkalar, reaktivlar,ko‘rgazmali materiallarlar, skotch, qog‘oz
Laboratoriya jihozlari : Maxsus laboratoriya vositalari bilan jixozlangan xona


Analitikkimyolaboratoriyasidaishlaganda
asosiyxavfsizlikqoidalari:

1. Ushbuinstruksiyabilantanishmasdanturibtalabalar, aspirantlarvailmiyxodimlargalaboratoriyadaishlashgaruxsatberishqat’iytaqiqlanadi. Xodimlarninginstruktajdano‘tganligixavfsizliktexnikasilaboratoriyajurnaligaimzoqo‘yishbilanqaydqilinadi. Laboratoriyarahbaribujavobgarliknio‘zzimmasigaoladi.

2. Laboratoriyadaishbajarishvaqtidatozalik, tartibvaxavfsizliktexnikasiqoidalarigarioyaqiling. CHunkitartibsizlik, shoshqaloqlikyokiishdagipala-partishlikko‘pinchaoqibatiog‘irbo‘lganbaxtsizhodisalargaolibkeladi.
3. Laboratoriyadasuvichish, ovqatlanishvachekishqat’iyanma’nqilinadi.
4. O‘qituvchibilanishrejasinikelishibolmasdantalabalarniishgakirishishima’nqilinadi.
5. Hammakimyoviyreaktivlarnifaqatmahsusmoslashganetiketkalanganidishlardasaqlashkerak. Qattiqyokisuyuqbo‘lishidanqat’iynazarbirsoathametiketkasizyokiyozuvsizsaqlanishimumkinemas.
6. Suvvaelektrasboblarniishlatishtugashibilantezlikdafoydalanilganjo‘mraklariniyoping, elektrasboblarinio‘chiring. Laboratoriyadanchiqaturibkimyoviyjarayonlarnitugaganliginistollarda, mo‘rilishkafda, keyintashqaridagielektrtokini, suvo‘chirilganliginitekshiribko‘ring.
7. Harbirtahlilasbobiniishlatishdanoldinundaishlashtartibqoidalariniyaxshilabo‘rganishvaulargaqat’iyrioyaqilmoqlozim, chunkiulardanolingannatijabo‘yichadorivositasiningsifatigabahoberiladi. Uasboblardanoto‘g‘riishlashesanatijalarningnoto‘g‘richiqishigavadorisifatigaxatobahoberishgasababbo‘ladi.
8. Xavfsizlikqoidalarinibuzganshaxslarma’muriyattomonidanjavobgarlikkatortiladi.


Kislotavaqaynoqmoddalarbilanishlashqoidalari.
1. Sulfatkislotanisuyultirishsuvgakislotaniquyishyo‘libilano‘tkaziladi. Buishfaqatissiqqachidamlivachinniidishlardaolibboriladi. CHunkibundaanchamiqdordaissiqlikajralibchiqadi.
2. Kuchlinitrat, sulfatvaxloridkislotalarinibiridishdanikkinchisigaquyishfaqatishlayotganmo‘rilishkafdabajarilishikerak. SHkafeshiklariimkoniborichayopilganbo‘lishikerak.
3. Kuchlikislotalarbilanishlashdahimoyako‘zoynaklarinitaqishkerak. Tutunchiqibturadigannitratkislotahamdaoliumbilanishlagandako‘zoynaklardantashqariuzunrezinafartuk (etak, peshband) taqibolishkerak.
4. Etilspirti, efir, benzol, atsetonsirka, etilefiri, ayniqsauglerodsulfidi, nitrolefirvaboshqayoqilg‘ivaosonyonuvchisuyuqliklar (OYOS) bilanishlashdaochiqolov, ochiqalanga, kuchliqizdirilganyuzayaqinida (misoluchunelektrplitkada) qizdirisho‘kazishqat’iyanta’qiqlanadi.