O zbekiiton fayi a L l I lari 4illiy jamiyaii nashkiyol


  Конфуций.  Луньюй.  Изречения.  М .,  2000



Download 10,33 Mb.
Pdf ko'rish
bet18/412
Sana12.09.2021
Hajmi10,33 Mb.
#172143
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   412
Bog'liq
Inson falsafasi. Choriyev A

1  Конфуций.  Луньюй.  Изречения.  М .,  2000.

2  Древнекитайская  философия.  В  двух  томах.  Том  1.  М .,  1972,  153-bet.

5  Древнекитайская  философия.  В  двух  томах.  Том   1.  М .,  1972,  171-bet.

20



im koniyatlaridan  to 'la   foydalansa,  o ‘zligini  nam oyon  qiladi. 

0 ‘zligini  namoyon  qila  turib,  butun  borlig‘ini  nam oyon  qiladi1. 

Shunday  qilib,  m ashhur  xitoylik  mutafakkir  insonparvarlik  bi­

lan  yaxshilik  orasida  uyg‘unlik  —  ko‘prik  o ‘rnatadi.  Bunday 

uyg‘unlik  qadimgi  zam on  Xitoy  falsafasida  yaratilgan  axloqiy- 

likning  «oltin  qoidasi»  edi.  Xuddi  shu  qoida  asta-sekin  «so‘z 

bilan  ish»  orasidagi  mutanosiblikning  vujudga  kelishi  uchun  zamin 

yaratdi.


Konfutsiy  falsafasidagi  insonparvarlik  bilan  yaxshilik  orasidagi 

uyg‘u n lik   in so n n in g   in so n iy lig in i  ifo d alo v ch i  o lijan o b lik  

ko‘rinishlarini  yagona  bir  butunga  birlashtiradi  va  qudratli  ijti- 

moiy  tartib-intizom   tizimining  vujudga  kelishi  uchun  asos  yarat­

di.  0 ‘z  navbatida,  bunday  tartib-intizom   insonning  ezgulikka 

qaratilgan  xayrli  ishlarida  namoyon  bo ‘ladi.  Agar  o ‘sha  xayrli 

ishlar  davlat  tom onidan  boshqarilsa  kishilar  tarbiyasida  tub 

burilish  sodir  bo‘ladi. 5Konfutsiy  Xitoy  falsafasi  tarixida  birinchi- 

lardan  bo‘lib,  odamning  inson  darajasiga  ko‘tarilishida  jam iyat, 

davlat,  ijtimoiy  muhitning  ta ’siri  bo'ladi,  degan  g‘oyani  ilgari 

-StrfTdi:  0 ‘zi  faoliyat  ko'rsatayotgan  jamiyatda,  fuqarolaming  to ‘q- 

farovon  yashashlari  uchun  zarur  bo'lgan  siyosiy,  m a’naviy- 

axloqiy  prinsiplarni  ishlab  chiqishga  harakat  qiladi2.

Konfutsiyning  fikriga  ko‘ra,  jamiyatning  asosiy  yacheykasi  — 

oiladir.  Jamiyatni,  davlatni  u  katta  oila,  deb  tushunadi.  Oilada 

azal-azaldan  o'rnatilgan  tartib-qoidaga  ko‘ra  —  kichiklar  katta- 

larga  bo'ysunishi  lozim  bo ‘lganidek,  davlatda  ham   kichiklar 

kattalarga  bo ‘ysunishlari  darkor.  Oiladagi  tartib-intizom   qavm- 

qarindoshlik,  urug‘-aymoqchilik  belgilariga  asoslansa,  davlatda 

o'm atilgan  tartib-intizom   ko'pincha  shaxsning  ijtimoiy  mavqei- 

ga,  jam iyatda  egallagan  o ‘miga  qarab  belgilanadi.

Qadimgi  Xitoy  faylasufi ^Konfutsiyning  jam iyatni  boshqarish 

haqidagi  fikr-mulohazalarining  markazida  «Hikmatli  zot»  turadi. 

«Hikmatli  zot»  hukm ron  tabaqaning  ideal  namoyandasidir.  Bun­

day  davlat  arbobi  o ‘zida  fuqarolar  farovonligini  ta ’minlay  ola- 

digan  barcha  olijanob  fazilatlami  mujassamlashtirmog‘i  lozim. 

Konfutsiy  o‘zining  suhbatlaridajamiyat  boshqaruv  iplarini  qo‘lida 

ushlab  turgan  «Hikmatli  zot»ning  beshta  insoniy  xislatlar:  burch,




Download 10,33 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   412




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish