O zbek iston respublikasi oliy va 0 ‘rta maxs*js ta’lim vazirligi

F a o liy a tn i  o 'zla sh tir ish   v a   m alak a  h o sil  qilii
Psixologiya fanida „harakat“ tushunchasi tahlil qilinganida 
u  m o to r  jismoniy harakat,  sen sor hissiy harakat  va  m ark a ziy  
qismga ajratiladi.  Shunga muvofiq ajratilgan tarkiblar harakatni 
amalga  oshirish  jarayonida  bajaradigan  ishlarni  ijro  e tis h , 
nazorat  qilish  va  boshqarish  bilan  shug‘ullanadi.  F a oliya t 
h a ra k a tla rin i  ijro  etish,  n a z o r a t   qilish  va  b o s h q a r i s h d a  
q o lla n ila d ig a n   y o ll-yo‘riqlar  u n ing  usullari  deyiladi. 
v
O d a td a ,  harakatlarning  anglangan  yoki  a n g la n m a g a n  
t a r z d a   a m a lg a   oshishi  h o l a t l a r i   k u z a tila d i.  H a r a k a t n i  
bajarishda  ong   borgan  sari  k a m ro q   ishtirok  etishi  tufayii
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

is h n i  a m a lg a   o s h ir i s h   a v to m a tl a s h a   b o s h la y d i,  a y rim  
m a y d a - c h u y d a   q i s m l a r g a   n is b a ta n   e ’t i b o r   k a m a y a d i. 
S h u n in g   u c h u n   inson  faoliyatida  maqsadga  y o knaltirilgan 
s a ’y - h a r a k a tla rn i  ijro  e tis h   va  b osh qarishning  m uayyan 
d a r a j a d a   a v t o m a t l a s h u v i   m a l a k a   d e y il a d i.  S h u   bo is 
h a ra k a tla rn i  b o sh q a rish   b ilan   s a ’y -h ara k a tlarn i  b o sh q a - 
rishni  ay n a n  bir narsa d e b  b o ‘lmaydi.  C hunki  sa'y -h a rak a t- 
larning yuksak darajada avtomatlashuvi uning o ‘z tarkibidagi 
ha ra k a tn i  ongli  ravishda  idora  qilish  bilan  uyg‘unlashib 
ketadi.  Patologik holatlard an  tashqari,  barcha faoliyat turlari 
o n g   b i l a n   b o s h q a r i b   t u r i l a d i ./  H a r a k a t   t a r k i b l a r i n i n g  
avtom atlashuvi:  b irin c h id a n ,  ongli  ravishda  y o ‘naltirilgan 
oby ektn i  alm ashtiradi;  ikkinchidan,  harakatning  u m u m iy  
m aq sad ini,  un ing  ijro  etilish  shart-sharoitlarini,  natijalarini 
n a z o ra t  qilishni;  u c h in c h i d a n ,  ong  ularni  b aholashni  o lz 
tasarrufi doirasiga  kiritadi.