O zbek isto n respublikasi sog liqni saqlash

(plexus mesentericus inferior) 
o ‘z nomidagi 
arteriya va uning tarmoqlari bo‘ylab pastga tushuvchi, sigmasimon 
chambar va to‘g‘ri ichakning yuqori qismini innervatsiya qiladi.
Qorin osti sohasining yuqorigi chigali 
(plexus hypogastricus
superior) 
nerv tolalari va tugunlaridan tashkil 
topgan bo‘lib, 
oxirgi bel umurtqasi oldida joylashgan (358-rasm). Uning tarkibiga 
simpatik poyaning pastki bel va dumg‘aza qismi tugunlaridan 
chiqqan tarmoqlar ham qo‘shiladi. Bu chigal pastga tomon ikkiga 
bo‘linib, to‘g‘ri ichakning yon tomonida joylashgan qorin osti
369

---

sohasining pastki chigalini 
(plexus hypogastricus inferior) 
hosil 
qiladi. Bu chigalga dumg‘aza tugunlaridan keluvchi dumg‘aza 
sohasidagi ichki a’zolar nervlari qo‘shiladi. Bu chigal ichki yonbosh 
arteriyasi tarmoqlari va a’zolar atrofida chigallar hosil qiladi.
357-rasm.
Qorindagi
prevertebral chigallar va
tugunlar: 
1-ganglia coeliaca;
2-ganglia aorticorenalia; 3-gan­
glion mesentericum superius; 4 -
ganglion mesentericum inferius;
5-n. hypogasricus; 6-plexus hy­
pogastricus inferior; 7-plexus
hypogastricus superior; 8-plexus
aorticus; 9-plexus coeliacus.
Qorin 
osti 
sohaning 
5
pastki 
chigali 
tarkibiga 
parasimpatik 
qismning 
dumg‘aza 
markazidan 
chiquvchi 
chanoqdagi 
ichki a’zo nervlarini hosil 
qiluvchi 
preganglionar 
tolalar ham kiradi.
5Pastki qorin osti chigali tarmoqlari qon tomirlar bilan birga 
yo‘nalib, chanoq bo‘shlig‘i a’zolari atrofida bir nechta: to‘g‘ri 
ichakning o‘rta va pastki chigallari, siydik qopi chigali, erkaklarda 
prostata chigali va urug‘ olib ketuvchi nay chigallarini, ayollarda 
esa bachadon va qin chigallarini hosil qiladi. Pastki qorin osti 
chigalining oxirgi tarmoqlari oraliqni teshib o‘tadi va erkaklarda 
erlik olati g‘ovak qismining nervlari