O zbek isto n respublikasi sog liqni saqlash

(ganglion ciliare) 
uzunligi 2 mm bo‘lib, 
ko‘ruv nervining tashqi tomonida yotadi. Kiprikli tugun parasimpa­
tik nerv tizimining ikkinchi neyron hujayralaridan tashkil topgan 
bo‘lib, undan chiqqan postganglionar tolalar kalta kiprikli nervlar 
(nn. cilliares breves) 
tarkibida kiprikli va qorachiqni toraytiruvchi 
mushaklarga boradi. Bundan tashqari, tugundan uch shoxli nervning 
sezuvchi tolalari va simpatik postganglionar tolalari tranzit holatda 
o‘tadi.
2.Yuz (oraliq) nervning parasimpatik qismi yuqorigi so‘lak 
ajratuvchi o‘zak, qanot-tanglay, jag ‘ osti tugunlari va ularda 
joylashgan hujayra o‘siqlaridan iborat. Yuz nervi tarkibida yo‘nalgan 
yuqorigi so‘lak ajratuvchi o‘zakning preganglionar tolalarining bir 
qismi nervning tizzasi sohasida katta toshsimon nerv 
(n. petrosus
major) 
bo‘lib ajrab, o‘z nomidagi yoriq orqali kalla ichiga kiradi. U 
chakka suyagi piramidasidagi o‘z nomidagi egat bo‘ylab yo‘nalib, 
yirtiq teshik orqali kalladan chiqqach, simpatik nerv bilan qo‘shilib 
qanotsimon nay nervini hosil qiladi va qanot-tanglay tuguni 
hujayralarida tugaydi.
365

---

12
356-rasm.
Parasimpatik qismning bosh sohasidagi qismi:
1-nuclei accessorii nervi oculomotorii; 2-ganglion trigeminale; 3-nucleus
salivatorius superior; 4-nucleus salivatorius inferior; 5-nucleus posterior nervi
vagi; 6-ganglion oticum; 7-n.vagus; 8-n. tympanicus; 9-glandula parotidea;
10-chorda tympani; 11-ganglion submandibulare; 12-glandula submandibularis;
13-glandula sublingualis; 14-ganglion pterygopalatinum; 15-glandula lacrimalis;
16-ganglion ciliare; 17-n. oculomatorius.
Qanot-tanglay tuguni 
(ganglion pterygopalatinum) 
noto‘g‘ri 
shaklda o‘lchamlari 4 - 5 mm bo‘lib, qanot-tanglay chuqurchasida 
yuqorigi jag‘ nervi tagida yotadi. Tugun hujayralaridan boshlangan 
postganglionar tolalar ko‘z yoshi bezi, burun bo‘shlig‘i, tanglay va 
halqum shilliq pardasi bezlarini innervatsiya qiladi. Preganglionar 
tolalaming boshqa qismi nog‘ora tori