O z b e k is t o n r es p u b L i k a s I o liy


 ‘Q U V   A D A B I Y O T L A R I N I N G



Download 4,55 Mb.
Pdf ko'rish
bet38/158
Sana18.08.2021
Hajmi4,55 Mb.
#151001
1   ...   34   35   36   37   38   39   40   41   ...   158
Bog'liq
'pedagogika

0 ‘Q U V   A D A B I Y O T L A R I N I N G  
Y A N G I   A V L O D I N I   Y A R A T I S H
K adrlar  tay y orlash  m illiy  m od elig a   m u v ofiq   uzluksiz  t a ’lim 
tizim id a o ‘quv a d abiyotlari t a ’ lim turlari uchun tasd iqlangan davlat 
t a ’lim  standartlari  (yoki  d avlat  talablari)  va  fanlar  b o ‘y icha  uzviy 
b o g ‘langan  o ‘quv  dasturlari  asosida tay yorlanadi.  B u nd a  m uayyan 
fanning  o ‘quv  adabiyotlari  m az k u r  t a ’lim  turida  o ‘qitiladigan 
boshqa  fanlar  bilan  bogMiqligini  va  boshqa  t a ’lim  turlarida  ushbu 
fanning  o ‘quv  dasturlaridagi  uzviylikni  t a ’m inlash  lozim.  0 ‘quv 
adabiyotlari  belgilangan  tartibda  har  to m o n lam a   e kspertizadan 
o ‘tkaziladi.
Har  bir  ta ’lim  turi  uchun  yaratilayotgan  o ‘quv  adabiyotlariga 
psixologik-pedagogik, 
uslubiy-didaktik, 
sanitariya-gigiyenik 
va 
boshqa  talablar  alohida  belgilab  q o ‘yiladi.
Uzluksiz 
t a ’lim 
tizimining 
barcha 
turlarida 
fundamental 
bilimlardan  iborat  b o ‘lgan  u m um ta’lim  fanlari  b o ‘yicha  o ‘quv 
adabiyotlari  asosan  a n ’anaviy  bosma  shaklda  tayyorlanadi.
Elektron  o ‘quv  adabiyotlari  bilim  oluvchilarning  tasa w u rin i 
kengaytirishga,  dastlabki  bilimlarini  rivojlantirishga  va  chuqur- 
lashtirishga,  q o ‘shimcha  m a ’lumotlar  bilan  ta ’minlashga  m o ‘ljal- 
langan  bo‘lib,  k o ‘proq  chuqurlashtirib  o ‘qitiladigan  fanlar  b o ‘yicha 
yaratiladi.  Uzluksiz  t a ’lim  tizimida  fan  va  texnologiyalarning 
rivojlanishi  sari  mazmuni  tez  o ‘zgaruvchan,  chuqurlashtirib  o ‘qi- 
tiladigan,  um umkasbiy  va  m axsus  fanlar  b o ‘yicha asosan  kam  adadli 
elektron  o ‘quv  adabiyotlari  tayyorlanadi.
0 ‘quv  adabiyotlarining  mazmuni  bilim  oluvchilarda  mustaqil 
va  erkin  fikrlash,  olingan  bilimlarni  bosqichma-bosqich  boyitish, 
mukammallashtirib  borish,  mustaqil  ta ’lim  olish,  yangi  bilimlarni 
o ‘quv  adabiyotlaridan  izlab  topish  k o ‘nikmalarini  hosil  qilishni 
ta ’minlashi  kerak.


0 ‘q u v   a d a b iy o tin in g   s h a k lla ri
0 ‘q u v  a d a b iy o ti -  muayyan t a ’lim turi  (yo‘nalishi yoki  mutaxas- 
sisligi)  o ‘quv  rejasida  qayd  etilgan  fanlar  b o ‘yicha  tegishli  o ‘quv 
dasturlari  asosida  zarur  bilimlar  majmuasi  keltirilgan,  o ‘zlashtirish 
uslublari  va  didaktikasi  yoritilgan  (shu jum ladan,  xorijiy  tarjimalar) 
m anba  b o ‘ lib,  ikki  xil  shaklda  tayyorlanadi.
-   A n ’a n a v iy   (b o sm a )  o ‘q u v   a d a b iy o ti  -   t a ’lim  oluvchilam ing 
yoshi  va  psixofiziologik  xususiyatlari,  m a ’lumotlar  hajmi, 
shriftlari,  q o g ‘oz sifati,  m uqova turi  va boshqa k o ‘rsatkichlarni 
hisobga  olgan  holda  q o g ‘ozda  chop  etiladigan  manba;
-   e le k tro n   o ‘q u v   a d a b iy o ti  -   zamonaviy  axborot  texnologiya- 
lari  asosida  m a ’lumotlarni  jam lash,  tasvirlash,  yangilash, 
saqlash,  bilimlarni  interaktiv  usulda  taqdim  etish  va  nazorat 
qilish  imkoniyatlariga  ega  boMgan  manba.
0 ‘q u v   a d a b iy o tin in g   t u r l a r i
Uzluksiz  t a ’lim  tizimi  o ‘quv-tarbiyaviy  jarayonida  o ‘quv  a d a­
biyotining  quyidagi  turlari  qoMlaniladi:  darslik,  o ‘quv  qoMlanma, 
lug‘at,  izohli  lug‘at, m a ’lumotlar t o ‘plami, leksiyalar kursi,  leksiyalar 
t o ‘plami,  m etodik  k o ‘rsatmalar,  metodik  qoMlanmalar,  m a ’lumotlar 
banki,  dayjest,  sharh  va  boshqalar.
D a r s li k   -   davlat  t a ’lim  standarti,  o ‘quv  dasturi  uslubiyati  va 
didaktik  talablari  asosida  belgilangan,  milliy  istiqlol  g ‘oyasi  sing- 
dirilgan, muayyan o ‘quv fanining  mavzulari  toMiq yoritilgan, tegishli 
fan  asoslarini  m ukam mal  o ‘zlashtirilishiga qaratilgan  ham da turdosh 
ta ’lim  y o ‘nalishlarida  foydalanish  imkoniyatlari  hisobga  olingan 
nashr.
Biror-bir  t a ’lim  turining  maqsad  va  vazifalarini  qamrab  olgan, 
bilim  oluvchilam ing  yoshi  va  boshqa  xususiyatlarini  hisobga  olgan 
o ‘z  darsliklari  boMadi.  Darslikda  nazariy  m a ’lumotlardan  tashqari,
66


amaliy-tajriba  va  sinov  mashqlari  b o ‘yicha  zarur  k o ‘rstamalar 
beriladi.
0 ‘q u v   q o ‘l la n m a   -   dasrlikni  qisman  t o ‘ldiruvchi,  m uayyan  fan 
dasturi  b o ‘yicha  tuzilgan  va  asoslarining  chuqur  o ‘zlashtirilishini 
ta ’minlovchi,  ayrim  bob  va  b o ‘limlarni  keng  tarzda  yoritishga  yoki 
amaliy  mashq  va  m a s h g ‘ulotlar  yechim iga  m o ‘ljallangan  nashr.
0 ‘quv q o ‘llanmada muayyan mavzular darslikka nisbatan kengroq 
yoritiladi.  Masalan,  « M e x an ik a » -fiz ik a   fanining  mexanika  qismiga 
b a g ‘ishlangan  o ‘quv  q o ‘llanma.  «Fizikadan  masalalar  to ‘p l a m i » -  
fizika  fani  b o ‘yicha  masala  va  mashqlar  yechishga  m o ‘ljallangan 
o ‘quv  q o ‘llanma  va  hokazo.
L u g ‘a t  -  aniq  bir tartibda joylashgan so‘zlar (yoki  s o ‘z birikmasi, 
idiomalar  va  hokazo)  t o ‘plami,  ularning  mazmuni,  ishlatilishi,  kelib 
chiqishi,  boshqa  tildagi  tarjimasi  t o ‘g ‘risida  m a ’lumot  beruvchi 
yoki  so‘zning  tushunchasi,  u  bilan  belgilanuvchi  predmetlar  haqida 
axborot  beruvchi  nashr.
Izohli  Iug‘a t   -   s o ‘zlarning  mazmunini  izohlaydigan,  har  bir 
so ‘zning  grammatik,  etimologik  va  stilistik  tavsifi  berilgan,  ularni 
q o ‘llashga oid misollar va boshqa m a ’lumotlar keltirilgan, q o ‘shimcha 
adabiyot  sifatida  foydalaniladigan  nashr.
M a ’l u m o t l a r  t o ‘p la m i -  foydalanishga qulay  shaklda yaratilgan 
muayyan  fanni  yoki  ta ’lim  y o ‘nalishini  o ‘zlashtirish  uchun  zarur 
b o ‘lgan,  isbot  talab  qilmaydigan  m a ’lumotlar,  ilmiy  k o ‘rsatkich  va 
o ‘lchamlar, turli belgi va raqamlardan, ilmiy, ijtimoiy-siyosiy, amaliy, 
iqtisodiy,  madaniy  va  boshqa  sohalardagi  qisqa  m a ’lumotlardan 
tashkil  topgan  nashr.
M a ’lu m o tla rto ‘p la m id a b irq a to rm u h im  ilmiy-amaliy masalalarni 
yechish  namunalari  keltirilishi  lozim.
L e k s i y a l a r   k u r s i   -   fanning  o ‘quv  dasturi  b o ‘yicha  undagi 
barcha  m av z u larn in g   asosiy  m azm uni  qisqa  yoritilgan,  birlamchi
67


yangi  bilim larni  o lishga  qaratilgan,  foy dala nila dig a n   asosiy  va 
q o ‘s h im cha  o ‘quv  a d a b iy o tla r  k o 'rsa tilg a n ,  o ‘z - o kzini  nazorat 
q ilishg a  oid  savo llar  turk u m i,  m av z u g a   tegishli  tayanch  atam a 
h a m d a   iboralar  keltirilgan  nashr,  leksiyalar  ku rsin in g   nomi 
tegishli  fan  nom i  bilan  ataladi.

Download 4,55 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   34   35   36   37   38   39   40   41   ...   158




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish